Platforma ePUAP2

Oczekiwania w stosunku do zaktualizowanej platformy ePUAP2 wydają się być tak wielkie, jak nakład prac koniecznych do jej skutecznego wdrożenia. Rozwój projektu począwszy od fazy wstępnych założeń, poprzez jego kolejne zmiany, aż po uruchomioną na początku lipca wersję testową, opierał się na obserwacji dotychczasowego działania platformy ePUAP. Kształt nowej platformy ma więc stanowić remedium na wszystkie bolączki jego poprzedniej wersji. Twórcom nowej wersji platformy, za cel podstawowy postawiono wykorzystanie doświadczeń zdobytych w trakcie realizacji ePUAP do definiowania kolejnych procesów obsługi obywatela i przedsiębiorstw, tworzenia powiązań informatycznych do poszczególnych systemów administracji publicznej a także rozszerzenia zestawu usług publicznych dostępnych online i zwiększenie liczby podmiotów korzystających z usług publicznych.[1] Rezultatem ma być stworzenie jednego, łatwo dostępnego i bezpiecznego elektronicznego kanału udostępniania usług publicznych dla obywateli oraz udostępnienie Profilu Zaufanego do autoryzacji obywatela w kontaktach z administracją.


Zgodnie z zapowiedziami przedstawicieli Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, pochłaniająca ok. 140 mln złotych (85% wydatków to środki pochodzące z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, 15% stanowi współfinansowanie krajowe - dla porównania ePUAP kosztował „tylko” nieco ponad 30 mln złotych) nowa platforma ma do września 2015 r. obejmować 140 usług formularzowych. W każdym miesiącu planowane jest udostępnianie kolejnych funkcjonalności, do których zaliczyć można m.in. złożenie wniosku o wydanie dowodu osobistego, zgłoszenie prac geodezyjnych, czy też wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Użytkownik otrzyma również narzędzie służące wsparciu płatności elektronicznych.
 

Dowiedz się więcej z książki
Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

 

Profil zaufany alternatywą dla podpisu elektronicznego

Szczególnie duże nadzieje dla rozpowszechnienia korzystania z platformy niesie funkcja „Profil zaufany”, będąca bezpłatną metodą potwierdzania tożsamości obywatela w systemach elektronicznej administracji i stanowi odpowiednik bezpiecznego podpisu elektronicznego, weryfikowanego certyfikatem kwalifikowanym. Skomplikowana procedura uzyskania bezpiecznego podpisu elektronicznego, konieczność jego opłacenia i wynikająca z tego mała jego powszechność wymusiła na twórcach systemu użycie narzędzia prostszego, a przez to bardziej powszechnego. Za taki bez wątpienia uznać można profil zaufany. Z wypowiedzi Ministra Administracji i Cyfryzacji Andrzeja Halickiego wynika, że docelowo, profil zaufany może pełnić funkcję powszechnie akceptowanego podpisu elektronicznego, nie tylko jednej z opcji ePUAP.


W celu uzyskania profilu zaufanego należy: 

  1. zalogować się na platformie ePUAP (wymagane posiadanie konta na ePUAP),
  2. wypełnić wniosek o założenie profilu,
  3. udać się do punktu potwierdzającego profil celem potwierdzenia tożsamości na podstawie przedłożonego dowodu osobistego.

W przypadku osób posiadających podpis elektroniczny z kwalifikowanym certyfikatem, w pkt. 3 zamiast wizyty w punkcie potwierdzającym profil wystarczy potwierdzić swoje dane za pomocą podpisu elektronicznego.

Po uzyskaniu profilu zaufanego oraz zalogowaniu się na platformę użytkownik uzyskuje możliwość korzystania ze wszystkich oferowanych usług, pod którymi „podpisuje się” profilem zaufanym. Planowane jest podniesienie bezpieczeństwa profilu zaufanego i rezygnacja ze stosowanej dotychczas metody mailowej na rzecz potwierdzania czynności przez kod SMS. Jak wskazuje jednak Centrum Projektów Informatycznych (CPI) działające przy Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji, mogą pojawić się szczególne przypadki usług, dla których prawo wymaga stosowania bezpiecznego podpisu weryfikowanego certyfikatem kwalifikowanym.

Czytelny interfejs

Częstym zarzutem stawianym pierwotnej wersji platformy był jej nieczytelny interfejs (choć ten ulegał zmianom), czego efektem była trudność w korzystaniu z podstawowych funkcji platformy. Jak przekonuje jednak Departament Informatyzacji Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, nowa platforma jest zdecydowanie bardziej przyjazna dla użytkowników dzięki nowemu, intuicyjnemu interfejsowi oraz bardziej funkcjonalnemu narzędziu wyszukiwania sposobu załatwienia sprawy (utworzono m.in. katalog najczęściej wyszukiwanych spraw).

Ukłonem w stronę użytkownika oraz plusem nowej wersji platformy jest wprowadzenie jednolitej klasyfikacji usług (katalogu usług). W zgodzie z CPI katalog usług jest narzędziem porządkującym, dzięki któremu jednostki administracji publicznej będą używać jednolitego i jednoznacznego nazewnictwa udostępnianych usług. Jest to szczególnie istotne dla urzędów administracji samorządowej, w których niejednokrotnie te same usługi są nazywane w różny sposób. Skutkiem realizacji tego celu ma być poprawa intuicyjności wyszukiwania usług przez odbiorcę końcowego.

Centralne Repozytorium Wzorów Dokumentów

Zwiększeniu funkcjonalności służyć ma również Centralne Repozytorium Wzorów Dokumentów (CRD), służące jako baza skupiająca obowiązujące w administracji wzory i formularze (urzędy do 25 marca br. zobowiązane były przygotować i przekazać do MAiC wzory dokumentów elektronicznych związanych z działalnością gospodarczą). Udostępnienie 71 wzorów wniosków do procedur administracyjnych związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej określonych w ponad 20 ustawach wynikało z brzmienia ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze standaryzacją niektórych wzorów pism w procedurach administracyjnych.[2]

Na wspomnienie zasługuje również funkcjonalność określana jako „ogólnopolska szyna usług”. Jej celem jest umożliwienie przekazania dokumentu do dowolnego, wskazanego urzędu w kraju bez znajomości tradycyjnego lub internetowego adresu urzędu (ESP), uzyskanie potwierdzenia odbioru oraz odpowiedzi z urzędu.

Nowym narzędziem w interfejsie spraw oprócz istniejącego już „koordynatora” i „doradcy” jest „ kreator”. Narzędzie to wskazywać będzie użytkownikowi bieżącą informację o stanie realizacji procedury, przekazywać prośby o dane, dokumenty lub akcję na odpowiednim etapie procedury.[3]

Czego brakuje?

Za niezawiniony przez twórców ePUAP2 należy uznać brak niektórych istotnych dla obywateli usług jak np. możliwości wniesienia corocznych rozliczeń podatkowych. W rezultacie niezintegrowanych prac ministerialnych resortów spowodowano rozdzielenie usług na różne platformy (np. e-Deklaracje), co w kontekście możliwości jakie może nieść ze sobą ePUAP2, uznać należy za błąd.

O ciągłej potrzebie rozwoju platformy wśród organów administracji publicznej świadczyć może rosnąca ilość dokumentów przekazywanych przez obywateli drogą elektroniczną. Jak wynika z raportu powstałego na zlecenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji – „Wpływ cyfryzacji na działanie urzędów administracji publicznej w Polsce w 2014 r.” od roku 2011 obserwuje się spektakularny 3-krotny wzrost wpływu dokumentów na skrzynki elektroniczne urzędów, który zawdzięczamy między innymi wprowadzeniu profilu zaufanego ePUAP, jako narzędzia uwierzytelniania obywatela w kontakcie z administracją publiczną oraz wzrostowi świadomości obywateli.[4] Jak wynika jednak z codziennej praktyki urzędów administracji publicznej, ilość pism wnoszonych za pośrednictwem ePUAP daleka jest od zadowalającej.

Dowiedz się więcej z książki
Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł



Z dalszej treści ww. raportu (badanie prowadzono na bazie 1644 urzędów) wynika, że certyfikowane szkolenia informatyczne m.in. ze sposobów wykorzystania i wdrażania usług elektronicznych na ePUAP przeprowadzono tylko w 7% urzędów gminnych, 12% urzędów powiatowych oraz 42% urzędów marszałkowskich. Negatywnym tego rezultatem była mała liczba wprowadzanych przez organy usług albo nie informowanie petentów o możliwości korzystania z platformy.

Przed twórcami ePUAP2 postawiono trudne do zrealizowania zadanie. Ilość błędów, z którymi musieli „zmierzyć się” przy tworzeniu platformy ePUAP2 urosła do 1000. Stopniowe ich rozwiązywanie spowodowało jednak wielomiesięczne przesunięcie terminu oddania w pełni sprawnej i kompatybilnej z innymi systemami platformy. W pierwszych dniach lipca 2015 r. oddano dla użytkowników jej wersję testową. Trudno ocenić, na ile udoskonalona wersja ePUAP – ePUAP2 zda swój egzamin. Niemniej jednak warto czekać na jej pełne wdrożenie.

Uruchamianie bowiem kolejnej, zawierającej liczne błędy wersji pozbawione jest sensu. Stworzenie, choć z opóźnieniem, sprawnie działającej i korzystającej ze wszystkich funkcjonalności wersji ePUAP2 jest bezsprzecznie lepsze niż rozważanie od dnia jej przedwczesnego uruchomienia konieczności kolejnej jej przebudowy. Projekt ePUAP2, choć powstaje „w bólach”, budzi nadzieję, że bóle te wynagrodzi, a pojawienie się długo wyczekiwanej platformy rzeczywiście ułatwi funkcjonowanie polskiej administracji, której świeży powiew e-administracji bez wątpienia jest potrzebny.

 

Przypisy:
[1] Centrum Projektów Informatycznych MSWiA - Studium wykonalności projektu ePUAP2
[2] Dz.U. z 2014 r. poz. 822
[3] Centrum Projektów Informatycznych MSWiA, M. Bukowski, „Założenia i stan realizacji projektu ePUAP2” Serock 2009 r.
[4] https://mac.gov.pl/files/pbs_mac_cyfryzacja_fin_2014_v.pdf