Pytanie:
W 2004 r. rada gminy przyjęła Program Ochrony Środowiska na lata 2004-2007 z perspektywą na lata 2008-2011. Nie były przedstawiane nigdy sprawozdania radzie gminy. Nie była wykonywana aktualizacja. Jakie kroki należy podjąć, aby przyjąć nowy program ochrony środowiska? Co grozi za brak sprawozdań, które powinny być przedkładane radzie gminy co 2 lata? Jaka jest kara za brak uchwalonego aktualnego programu ochrony środowiska?

Odpowiedź:
Nie ma określonych kar za brak wypełniania obowiązków związanych z opracowaniem i sprawozdawczością dotyczącą programów ochrony środowiska. Działalność gminy w tym zakresie kontrolowana jest w ramach uprawnień nadzorczych wojewody.

Uzasadnienie:
W przypadku programów opracowywanych przez gminę organem nadzorczym jest właściwy wojewoda (por. art. 86 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.) - dalej u.s.g.). Najbardziej dotkliwą sankcją za niestosowanie się do przepisów prawa jest odwołanie odpowiednio wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub rady gminy (por. art. 96 u.s.g.).

W przedmiotowym przypadku należy uchwalić nowy program ochrony środowiska. Przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) - dalej p.o.ś. - nie przewidują możliwości przyjęcia programu ochrony środowiska na określone z lata z perspektywą wstecz (tj. z uwzględnieniem lat ubiegłych – w tym przypadku lat 2012-2014).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 p.o.ś., programy ochrony środowiska mają na celu realizację polityki ochrony środowiska, która prowadzona jest też na podstawie strategii rozwoju, programów i dokumentów programowych, o których mowa w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1649). Zgodnie z art. 17 ust. 1 p.o.ś., program ochrony środowiska opracowywany jest z uwzględnieniem celów zawartych w ww. strategiach, programach i dokumentach programowych.

Kluczową strategią w tym zakresie jest Strategia "Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko" z perspektywą do 2020 r. (M. P. z 2014 r. poz. 469). Z uwagi na powyższe oraz ze względu na fakt, że w ustawie p.o.ś. nie został określony okres, na jaki powinien zostać uchwalony program ochrony środowiska, należy uznać, że program ten przyjmuje się na czas, w jakim obowiązuje ww. strategia, a więc na okres od 2015 r. lub 2016 r. (w zależności od tego, kiedy program zostanie uchwalony) do 2020 r.