Osoby z niepełnosprawnościami potrzebują realnego dostępu do parlamentarzystów

Według Kancelarii Sejmu, choć biura poselskie nie są zaliczane do kategorii podmiotów publicznych i nie mają obowiązku stosować przepisów ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, to spełnienie takich wymogów byłoby dobrą praktyką. Problem ma się zająć Komisja Regulaminowa Spraw Poselskich i Immunitetowych. Kancelaria Senatu czeka zaś na wyniki ankiet.

Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na stanowisku, że posłowie i senatorzy już na etapie wyboru miejsca na swoje biuro - powinni zwracać uwagę na dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami. Często bowiem konieczność dostosowań już istniejących biur wiąże się z dużymi kosztami. Co też nie powinno przekreślać możliwości ich dostosowania. Biura senatorów i posłów są w całości finansowane z budżetu państwa. W opinii adwokata Filipa Raka z Kancelarii Wardyński i Wspólnicy to właśnie jest argument za tym, że biura parlamentarzystów powinny podlegać obowiązkowi zapewnienie dostępności.

- Istnieje jednoznaczny obowiązek prawny zapewnienia dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej osobom, które mają szczególne potrzeby w tym sensie, że mierzą się z określonymi trudnościami, które z reguły u większości ludzi nie występują. Obowiązek ten, zgodnie z ustawą, spoczywa przede wszystkim na jednostkach sektora finansów publicznych – za takie zaś należałoby uznać także biura poselskie, bo środki na nie przeznaczone pochodzą z budżetu Kancelarii Sejmu, co wynika wprost z ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora – mówi adwokat Filip Rak.

Z takim apelem jeszcze w zeszłym roku jesienią wystąpiło do Sejmu i Senatu Stowarzyszenie Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych. Pisaliśmy o tym w tekście: Biura poselskie i senatorskie nie są dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami

Biuro posła lub senatora to nie instytucja publiczna?

W opinii prawników Kancelarii Sejmu, na którą powołuje się w odpowiedzi na pismo RPO Jacek Cichocki, szef Kancelarii Sejmu, biura poselskie nie są zaliczane do kategorii podmiotów publicznych i nie mają obowiązku stosować przepisów ustawy z 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

 - Biura poselskie nie realizują zadań z zakresu administracji publicznej, a jedynie zadania zlecone przez posła. Wskazuje na to m.in. fakt zatrudniania przez posła pracowników we własnym imieniu na czas określony, nie dłuższy niż czas sprawowania mandatu (art. 23 ust. 4 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora). Biura poselskie nie są częścią Kancelarii Sejmu, która należy do administracji publicznej, jak również nie stanowią organów władzy i nie mają statusu urzędu, w przeciwieństwie do Kancelarii Sejmu – argumentuje Jacek Cichocki.

Zauważa jednak, że dostępne biura poselskie miałyby charakter dobrych praktyk i przykładu dla innych instytucji. - Z uwagi na konieczność przeciwdziałania wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami, zwrócę się do posłów z prośbą o podejmowanie działań umożliwiających swobodny dostęp do utworzonych przez posłów stron internetowych biur poselskich osobom z różnymi rodzajami niepełnosprawności – dodaje. Wymienia w szczególności osoby słabowidzące czy słabosłyszące. Zaapeluje także o organizowanie spotkań z wyborcami poza siedzibami własnych biur w miejscach dostosowanych. Szef Kancelarii Sejmu zapowiedział też, że przekaże poruszane przez RPO kwestie dostępności biur do sejmowej Komisji Regulaminowej Spraw Poselskich i Immunitetowych, aby podjęła odpowiednia działania.

Senat ankietuje senatorów

Szef Kancelarii Senatu Adam Niemczewski w piśmie do RPO poinformował z kolei, że obecnie czeka na odpowiedzi na ankietę rozesłaną do biur senatorskich, która ma sprawdzić stan ich dostępności. Nie informuje do kiedy te odpowiedzi mają wpłynąć.

- Uzyskane odpowiedzi pozwolą m.in. ustalić, które oczekiwania dotyczące dostępności biur senatorskich można zrealizować niezwłocznie, w ramach ustalonego na ten rok budżetu, a które wymagają dłuższej perspektywy czasowej – zaznacza Adam Niemczewski.

Marcin Wiącek, RPO, podkreśla, że realizacja konstytucyjnego prawa do wyboru przedstawicieli do Sejmu i Senatu nie kończy się z chwilą oddania głosu na karcie do głosowania.

- Kolejnym krokiem jest umożliwienie obywatelom, w tym osobom ze szczególnymi potrzebami, realnego dostępu do parlamentarzystów. Niezbędne wydaje się zatem zapewnienie dostępnej architektonicznie, informacyjno-komunikacyjnie oraz cyfrowo przestrzeni biur poselskich i senatorskich – zaznacza RPO.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.