Program "Zrównoważony rozwój rejonu Puszczy Białowieskiej" zaproponowało Ministerstwo Środowiska po tym, gdy w 2010 roku gminy nie zgodziły się na powiększenie Białowieskiego Parku Narodowego. W ramach "Białowieskiego Programu Rozwoju" miały wówczas otrzymać na inwestycje związane z ochroną środowiska 75 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Program upadł, ale Ministerstwo Środowiska zaproponowało gminom - bez żadnych warunków związanych ze zgodą na powiększanie parku - 14,3 mln zł na pożyczki oraz 6 mln zł z NFOŚiGW na dotacje na inwestycje chroniące przyrodę i służące rozwojowi regionu.
Programem objęte są gminy: Białowieża, Czyże, Dubicze Cerkiewne, Hajnówka (gmina i miasto), Kleszczele, Narew, Narewka. Do końca 2012 roku gminy te otrzymały łącznie 4,8 mln zł w formie pożyczek oraz 0,7 mln zł w formie dotacji. Pożyczki na zadania z gospodarki wodno-ściekowej dostały gminy: Białowieża, Czyże, Dubicze Cerkiewne, Narewka i miasto Hajnówka. Dotację dostała gmina Białowieża.
Michał Frydrych z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku powiedział PAP, że program jest realizowany zgodnie z planem, choć do łatwych nie należy. Przypomniał, że np. trudność polega na tym, że pożyczki są udzielane gminom w wysokości 100 proc. wymaganego wkładu własnego do przedsięwzięć, które uzyskały dofinansowanie z UE.
Za pieniądze z programu gmina Narewka buduje na przykład 207 przydomowych oczyszczalni ścieków w 14 miejscowościach. Wartość inwestycji to 2 mln zł. Jak powiedział PAP wójt Narewki Mikołaj Pawilcz, 165 z nich jest już zamontowanych. Budowa 85 jest już rozliczona, w pozostałych trwają odbiory. Budowa wszystkich ma być zakończona do maja 2013 r. Pawilcz podkreślił, że jest szansa na to, że uda się zbudować jeszcze kilka dodatkowych takich oczyszczalni ze względu na oszczędności przetargowe.
Gmina Narewka czeka też na przyznanie unijnych pieniędzy z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, by skorzystać z pożyczki na przebudowę ujęć wody i rozbudowę sieci wodno-kanalizacyjnej w gminie. Pawilcz powiedział, że wniosek przeszedł ocenę, ale oczekuje na zwolnienie środków w PROW. Wartość tego projektu to ponad 1,3 mln zł.
Wójt Mikołaj Pawilcz podkreśla, że gminy są z białowieskiego programu zadowolone, choć czują jednocześnie niedosyt. "Bo program jest okrojony w stosunku do pierwotnych zamierzeń, ale mając na względzie ogólnie trudną sytuację i kryzys, to dobry program, bo służy mieszkańcom i przyrodzie" - powiedział wójt Narewki.
W ramach programu rozwoju rejonu Puszczy Białowieskiej także gminy Dubicze Cerkiewne i Hajnówka dostały środki na przydomowe oczyszczalnie. W gminie Dubicze ma ich być 64, w gminie Hajnówka 100.
Program będzie realizowany do końca 2015 r.
kow/ itm/