Sprzedarz miała miejsce 13 lat temu. Spółdzielnia "Sokolnia" w Sosnowcu sprzedała wówczas ok. 900 mieszkań, mimo ustawowego prawa lokatorów do ich nieodpłatnego nabycia.

Prokuratura Okręgowa w Katowicach, która prowadziła w tej sprawie śledztwo, wspierała pozbawionych prawa pierwokupu najemców. Prokuratorzy złożyli w sądzie pozwy dotyczące unieważnienia zawartych wówczas z naruszeniem prawa umów. W ostatnich dniach zapadł wyrok w jednej z takich spraw, dotyczącej 186 sprzedanych wówczas mieszkań.

W Sądzie Okręgowym w Katowicach 10 marca br. zapadł wyrok w sprawie z powództwa prokuratora o ustalenie nieważności umowy sprzedaży z 3 grudnia 2010 r. zawartej w formie aktu notarialnego pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową +Sokolnia+ w Sosnowcu, jako sprzedającym, a Ryszardem Sz. Sąd w całości uwzględnił powództwo prokuratury, ustalając umowę za nieważną" .

W wyniku pracy zespołu prokuratorów, łącznie skierowano do sądu 39 powództw, z których jak dotąd 16 zostało uwzględnionych - w pięciu sprawach wyroki są już prawomocne. Trzy lokale mieszkalne powróciły do zasobów spółdzielni, będącej obecnie w likwidacji.

Czytaj w LEX: Nabywanie własności lokali od spółdzielni mieszkaniowej przez uprawnionych najemców >

Ominięcie praw lokatorów

Prokuratura Okręgowa w Katowicach w ramach specjalnie powołanego zespołu prokuratorów od wielu lat bada sprawę przejęcia przez tzw. hurtowych nabywców 905 zasiedlonych mieszkań, sprzedanych przez spółdzielnię "Sokolnia". W większości przypadków najemcom przysługiwało ustawowe prawo do nieodpłatnego nabycia mieszkań.

Czytaj: Budynek do rozbiórki - gmina przez trzy lata ma zapewnić lokal zastępczy

Sąd Okręgowy w Katowicach potwierdził nieprawidłowości w sosnowieckiej spółdzielni i wymierzył jej b. wiceprezesowi Jerzemu W. karę roku i 10 miesięcy więzienia, zaś nabywcę mieszkań Ryszarda S. skazał na trzy lata więzienia. Obu mężczyznom sąd wymierzył także kary finansowe.

Sprawa karna dotyczyła m.in. wyłudzania prawa własności na szkodę lokatorów i najemców oraz kilkumilionową niegospodarność. Jak ustaliła prokuratura, członkowie zarządu spółdzielni sprzedali mieszkania z naruszeniem prawa – lokale były zbywane bez sporządzania operatów szacunkowych, określających ich wartość, w zasadniczej części po zaniżonej wartości, z naruszeniem prawa pierwokupu lokatorów. Jednocześnie - mimo że nabywcy za część nabytych mieszkań nie płacili - członkowie zarządu nie podejmowali egzekucji zapłaty. Nieprawidłowości dotyczyły ponad stu mieszkań.

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Dysponowanie przez spółdzielnię nieruchomością w celach budowlanych a zgoda właścicieli >

Działanie na szkodę spółdzielni

Jerzy W. został skazany za to, że od czerwca 2009 do 2011 r. jako wiceprezes w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez inne osoby nie dopełnił obowiązków i wyrządził szkodę spółdzielni – wziął udział w przywłaszczeniach prawa własności nieruchomości, wprowadzając przy tym w błąd notariuszy. W konsekwencji mieszkania spółdzielni były nieodpłatnie zbywane osobom nieuprawnionym, z pominięciem prawa najemców do pierwszeństwa zakupu, zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych. Łączną wartość zbytych przez wiceprezesa mieszkań oszacowano 663 tys. zł.

Czytaj w LEX: Nabywanie własności lokali od spółdzielni mieszkaniowej przez osoby mające lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych >

Karę łączną trzech lat więzienia, a także ponad 110 tys. zł grzywny, sąd wymierzył nabywcy mieszkań - przedsiębiorcy Ryszardowi Sz. oskarżonemu o to, że jako pełnomocnik spółdzielni działał na jej szkodę. Ten mężczyzna odpowiadał też za przywłaszczenie praw majątkowych, poświadczenie nieprawdy w dokumentach i oszustwa. Poza karą pozbawienia wolności i grzywny sąd zobowiązał go do naprawienia szkody – chodzi o łączną kwotę ponad 1,5 mln zł.