Powódka domagała się ustanowienia rozdzielności majątkowej między nią a jej mężem – z dniem złożenia pozwu. Wskazała, że pozwany nie dba o los rodziny. Zaznaczyła, że jej mąż nie pracuje, natomiast nadużywa alkoholu. W ocenie powódki pozwany może zaciągać kredyty i inne zobowiązania. Powódka wskazała, że pozwany znęca się nad nią, grozi jej. Pozwany domagał się oddalenia powództwa. Pozwany wskazał, że faktycznie cierpi na chorobę alkoholową, ale podejmuje się leczenia. Zaznaczył, że pracował we wspólnym gospodarstwie z żoną, natomiast powódka nie dzieli się z nim dochodem. Pozwany podkreślił, że nie zaciąga pożyczek a rodzina nie znajduje się w niedostatku. Pozwany wskazał dodatkowo, że nie podejmuje decyzji finansowych bez porozumienia się z powódką.
Wspólne prowadzenie biznesu
Sąd oddalił powództwo. Sąd ustalił, że małżonkowie pobrali się w 1990 r. Dotychczas nie były prowadzone postępowania o rozwód ani o separację. Małżonkowie nie zawarli majątkowych umów małżeńskich. Żadne z małżonków nie jest ubezwłasnowolnione i nie jest prowadzone wobec nich postępowanie upadłościowe. Małżonkowie zamieszkują razem w domu, będącym składnikiem ich majątku wspólnego. Zajmują się uprawą rolną. Kilka lat temu powódka przejęła po mężu prowadzenie działalności gospodarczej. Pozwany dobrowolnie się na to zgodził. Wcześniej przedsiębiorstwo przez wiele lat prowadził pozwany. Prowadzona działalność gospodarcza polega m.in. na przetwórstwie warzyw. Pozwany cierpi na chorobę alkoholową. Mimo terapii odwykowych, dalej nadużywa on alkoholu. Pozwany był sądownie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości. Obecnie prowadzony jest proces karny wobec pozwanego o popełnienie przestępstwa znęcania nad jego żoną. W okresach gdy pozwany nie nadużywa alkoholu, pomaga żonie przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Pozwany nie ma własnych stałych dochodów. Dysponuje on natomiast pieniędzmi z utargu. Kupuje wówczas m.in. produkty żywnościowe dla rodziny. Natomiast to powódka zarządza środkami pozyskanymi z działalności gospodarczej. Zdarzało się, że pozwany, będąc pod wpływem alkoholu, wszczynał awantury i przeszkadzał powódce w pracy. Sąd rejonowy ustalił również, że pozwany nie zaciągał kredytów. Gdy pozwany nie ma pieniędzy, środki na zakup alkoholu pożycza od znajomych. Małżonkowie razem prowadzą gospodarstwo domowe.
Czytaj: Wspólność majątkowa nie zawsze najlepsza przy małżeńskich inwestycjach>>
Rozdzielność majątkowa
Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej nie mogło zostać uwzględnione. Zgodnie z art. 52 §1 k.r.o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Tymczasem w sprawie takie powody nie zaistniały. Sąd podkreślił, że z przepisów nie wynika kiedy zachodzą „ważne powody”. Przyjmuje się, że chodzi o okoliczności, które powodują, że w danej sytuacji faktycznej wspólność ustawowa przestaje służyć dobru małżonków i ich rodzinie. Jednocześnie zasadnym się orzeczenie rozdzielności majątkowej małżeńskiej, jeśli to zagraża interesom jednego z małżonków. Na powyższe wskazywano w orzecznictwie. Stanowisko w tym przedmiocie zabierał w szczególności Sąd Najwyższy w wyroku z 20 czerwca 2000 r. w sprawie III CKN 287/00 (LEX nr 51884). Ważnymi powodami może być np. faktyczna separacja małżonków lub alkoholizm jednego z nich. Ten stan zajdzie, jeśli jeden z małżonków uporczywie nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny. Zdaniem sądu, nie można było uznać powództwa za zasadnego. Gdy pozwany jest trzeźwy, to pomaga żonie w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Jednocześnie za pieniądze z utargu pozwany kupuje żywność dla rodziny. Małżonkowie prowadzą razem gospodarstwo domowe. Choć pozwany jest uzależniony od alkoholu, to nie trwoni majątku. Nie zaciąga też kredytów. Nie można więc uznać, że sytuacja finansowa rodziny stron jest zagrożona – ocenił sąd. Wspólność ustawowa małżonków nadal funkcjonuje i nie ma podstaw, by orzec o rozdzielności majątkowej małżeńskiej – podsumował sąd.
Wyrok Sądu Rejonowego w Łowiczu z 16 grudnia 2019 r., III RC 128/19, LEX nr 2758389.