Cztery pozwane osoby w październiku 2006 r. zawarły z bankiem G. umowy kredytu hipotecznego o wartości 719 tys. 700 zł indeksowanego kursem franków szwajcarskich. Kredyt był zabezpieczony na nieruchomości w Ś. należącej do małżonków S., których łączyła wspólność ustawowa.

Wobec zaprzestania regulowania spłat kredytu przez kredytobiorców, małżeństwo S., bank wystawił tytuł egzekucyjny na ponad milion złotych, w tym ponad 63 tys. zł tytułem odsetek za opóźnienie.

Na wniosek pozwanych strony zawarły w 2011 roku ugodę. Na jej mocy umówiły się, że aktualne zadłużenie ponad milion sto siedemdziesiąt tys. zł będą kredytobiorcy spłacać w 12 ratach. Jednak od niespłaconego kredytu bank naliczy odsetki karne wynoszące 20 proc. w skali roku.

Czytaj: Większa ochrona konsumentów zaciągających kredyty hipoteczne>>

W związku z niewywiązywaniem się z ugody przez małżeństwo S. ugoda została wypowiedziana. A w marcu 2014 r. wierzytelności przeszły na spółkę powodową, bo bank G. sprzedał jej zadłużenie państwa S.

W lipcu 2015 r. spółka powodowa wezwała kredytobiorców S. do spłaty długu, który narósł do 1 mln 356 tys. zł. Sąd Okręgowy uznał, że trzyletni termin przedawnienia roszczenia upłynął 17 listopada 2015 r. , a więc złożony pozew w marcu 2016 r. dotyczył roszczenia przedawnionego (na podstawie art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, obowiązującego według ustawy z lutego 2009 r.). Ale pozwani nie mogą bronić się zarzutem przedawnienia, gdyż są dłużnikami rzeczowymi.

Obecnie właścicielami nieruchomości, na której było zabezpieczenie są J. S. i S.S., którzy złożyli wraz z małżeństwem S. apelację od wyroku sądu okręgowego.

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Opóźnienie dłużnika hipotecznego >

Które przepisy obowiązują?

Sąd apelacyjny rozpoznając apelację powziął wątpliwość; czy zakres odpowiedzialności dłużnika rzeczowego z tytułu hipoteki kaucyjnej po 20 lutego 2011 roku nadal kształtuje uchylony z tym dniem ustawą z 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece przepis art. 104 ustawy. I tym samym wyklucza on stosowanie art. 77 zdanie 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece co do należności ubocznych mieszczących się w sumie hipoteki?

Sąd II instancji zauważył, że przed nowelizacją z 2009 r. zakres zabezpieczenia hipoteką kaucyjną podlegał ocenie zgodnie z art. 104 ustawy o księgach wieczystych. Według tego przepisu hipoteka kaucyjna zabezpieczała odsetki oraz koszty postępowania mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie do hipoteki. Sąd I instancji uznał, że ten przepis ma nadal zastosowanie do hipoteki kaucyjnej powstałej przed 20 lutego 2011 r.

Odsetki za opóźnienie

Wątpliwość Sądu II instancji budzi uznanie, że odpowiedzialność dłużnika rzeczowego z tytułu dawnej hipoteki kaucyjnej może obejmować odsetki za opóźnienie i odsetki ustawowe.

Sąd Najwyższy nie odpowiedział wprost na zagadnienie. Ale podjął 18 stycznia uchwałę, zgodnie z którą dłużnik odpowiadający rzeczowo, który mimo wezwania nie płaci długu zabezpieczonego hipoteką, popada w opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Z uchwały wynika, że nabywca wierzytelności może naliczyć odsetki.

Czytaj: UOKiK wspiera czterech kolejnych "frankowych" klientów banku Millennium

Sygnatura akt III CZP 66/18, uchwała 3 sędziów z 18 stycznia 2018 r.