W przedmiotowej sprawie podatnik chcąc usprawnić swoją działalność ponosił koszty na wdrażanie systemów informatycznych. Po pewnym czasie podjął jednak decyzję o zaniechaniu prac wdrożeniowych. W konsekwencji pojawiło się pytanie czy wobec trwania inwestycji w określonym okresie czasu i w efekcie końcowym odstąpienia od jej realizacji, wszystkie poniesione wydatki do momentu zaprzestania rzeczywistego ich ponoszenia mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Na pewno, zdaniem sądu nie można przyjąć, że wszystkie wydatki wdrożeniowe (inwestycyjne) nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów ze względu na brak związku pomiędzy nimi a osiąganym przychodem lub zachowaniem czy też zabezpieczeniem źródła przychodu. Przyjęcie takiej tezy byłoby, w opinii sądu sprzeczne z treścią art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, który nie wiąże prawa do zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów z efektem finalnym, lecz stawia jedynie wymóg poniesienia wydatków w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Oznacza to, że warunkiem zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest jednak wykazanie przez podatnika, że poniesione wydatki są racjonalne tak co do zasady, jak i ich wysokości. Skoro ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów, to cel ten musi być widoczny. Oznacza to, że ponoszone koszty powinny cel realizować lub co najmniej zakładać realnie jego osiągnięcie. Przy kwalifikowaniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów należy wziąć pod uwagę, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności przy zachowaniu należytej staranności podatnika w momencie dokonywania wydatku mógł on i powinien przewidzieć, iż ten wydatek spodziewanego przychodu nie przysporzy.
Szczegółowego wywodu w tej kwestii dokonał WSA w Olszynie, który w ciągle aktualnym wyroku z dnia 10 grudnia 2008 r., I SA/Ol 470/08, LEX nr 531067 uznał, że jedynym kryterium, o jakie można byłoby ewentualnie oprzeć ocenę "celowości" działań podatnika, jest kryterium gospodarcze. Ocena zasadności zakwalifikowania wydatku, jako kosztu podatkowego powinna zaś polegać na porównaniu sposobu działania podatnika ze wzorcem (standardem) racjonalnie działającego podmiotu gospodarczego, tzn. podmiotu, który posługując się wiedzą o tym, jak działa rynek, zmierza do osiągnięcia przychodu oraz dochodu. Tym samym jak wskazał WSA w Warszawie jakkolwiek przyczyny rezygnacji z danego przedsięwzięcia mają znaczenie, to jednak nie mogą być jedynym kryterium oceny racjonalności wydatku lub jego związku z przychodem. Z doświadczenia życiowego wiadomo, że łatwo jest ocenić trafność decyzji, jeżeli znane są jej skutki. Przy ocenie racjonalności wydatków dla potrzeb dokonania ich kwalifikacji, jako kosztów uzyskania przychodów należy więc wziąć pod uwagę kryteria, jakie uwzględnił lub przy dochowaniu należytej staranności mógł uwzględnić podatnik w momencie ponoszenia wydatków.
(III SA/Wa 2609/10)

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line

Źródło: www.nsa.gov.pl, stan z dnia 9 marca 2011 r.