Strasburg: Trybunał wezwał ukraińską pilotkę do zaprzestania strajku głodowego

Europejski Trybunał Praw Człowieka w oświadczeniu opublikowanym 13 lutego wezwał ukraińską pilotkę Nadię Sawczenko, która przebywa w rosyjskim areszcie pod zarzutem współudziału w zabójstwie, do zaprzestania trwającego od ponad dwóch miesięcy strajku głodowego.

Trybunał w Strasburgu otrzymał 9 lutego od Nadii Sawczenko wniosek o zastosowanie środka tymczasowego z art. 39 regulaminu Trybunału. Sawczenko chciała, by Trybunał nakazał rządowi rosyjskiemu natychmiastowe zwolnienie jej z aresztu, gdzie przebywa w związku z zarzutem współudziału w zabójstwie dwóch rosyjskich dziennikarzy. Sawczenko - głodująca od ponad dwóch miesięcy - zarzuca, między innymi, iż w rosyjskim areszcie jest nieludzko i poniżająco traktowana i przymusowo karmiona. Trybunał nie zdecydował się na zastosowanie środka tymczasowego, wezwał jednak Nadię Sawczenko do zaprzestania strajku głodowego, a rząd rosyjski do przedstawienia wszelkich informacji dotyczących jej obecnej sytuacji.

Nadia Sawczenko jest nawigatorką ukraińskich sił lotniczych, która została w czerwcu 2014 r. schwytana w okolicach Luhańska przez prorosyjskich rebeliantów. Przewieziona, najprawdopodobniej wbrew swej woli, na terytorium Rosji, obecnie przebywa w rosyjskim areszcie pod zarzutem współudziału w zabójstwie dwóch rosyjskich dziennikarzy. Dla Ukraińców Nadia Sawczenko stała się symbolem oporu wobec działań Rosji na Ukrainie - w sierpniu 2014 r. została wybrana posłanką do ukraińskiego parlamentu. Od 13 grudnia Nadia Sawczenko prowadzi strajk głodowy, a w jej uwolnienie zaangażowało się wiele organizacji międzynarodowych oraz rządy państw Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. W lipcu 2014 r. Nadia Sawczenko wniosła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka skargę (zarejestrowaną pod nr 50171/14) na swe pojmanie, przewiezienie i przetrzymywanie w rosyjskim areszcie, w której zarzuciła naruszenie art. 5 Konwencji o prawach człowieka (prawo do wolności i bezpieczeństwa) oraz art. 6 Konwencji (prawo do rzetelnego procesu w rozsądnym terminie). Skardze tej Trybunał nadał charakter priorytetowy.

Środki tymczasowe są stosowane przez Trybunał w Strasburgu na podstawie art. 39 jego regulaminu. Środki te mają charakter wyjątkowy i, zgodnie z ustalonym orzecznictwem Trybunału, są stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych, kiedy to zachodzi dla skarżącego bezpośrednie ryzyko doznania nieodwracalnej szkody. Zgodnie z doniesieniami mediów po ponad dwóch miesiącach głodówki życie Nadii Sawczenko jest poważnie zagrożone - wydawać więc by się mogło, że znalazła się ona dokładnie w takiej sytuacji, w jakiej zastosowanie środka tymczasowego jest uzasadnione. Trybunał jednak zadecydował inaczej. Pozostaje mieć nadzieję, że presja społeczności międzynarodowej na Rosję doprowadzi do szybkiego uwolnienia skarżącej.