Zdaniem sądu, skarżący muszą podać nie tylko wszystkie znane im fakty, które wskazują na związek między zaskarżonym wyrokiem a doznanymi wskutek jego wydania stratami lub utraconymi korzyściami, ale ponadto musza powołać dowody lub co najmniej ich surogaty, które uczynią twierdzenie o wyrządzeniu szkody wiarygodnym.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia powinna zawierać oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości lub w części, przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie, wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny, wreszcie - uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody spowodowanej przez wydanie wyroku, którego dana skarga dotyczy. Należy również wykazać, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Konieczny jest także wniosek o stwierdzenie niezgodności wyroku z prawem.
LEX Navigator Postępowanie Cywilne>>>
Ponadto w wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, można także żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych. Trzeba jednak wówczas wykazać, że występuje taki wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi.
Konieczne dowody lub ich surogaty
Utrwalone już stanowisko Sądu Najwyższego wskazuje, że w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia należy nie tylko złożyć oświadczenie, że szkoda wystąpiła, ale również wskazać jej rodzaj i rozmiar, a ponadto powołać lub przedstawić dowody lub inne środki uwiarygodniające to twierdzenie. Nie obejdzie się więc bez powołania dowodów lub co najmniej ich surogatów, które uczynią twierdzenie o wyrządzeniu szkody wiarygodnym. W świetle orzecznictwa SN skarżący powinien ponadto powołać w skardze wszystkie znane mu fakty, które wskazują na związek między zaskarżonym wyrokiem a doznanymi wskutek jego wydania stratami lub utraconymi korzyściami.
Inne środki prawne, czyli które?
Zgodnie z art. 4245 § 1 pkt 5 k.p.c. skarżącego obciąża obowiązek przedstawienia analizy prawnej przepisów dotyczących środków zaskarżenia, których zastosowanie jest niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno nie mogłoby odnieść skutku. Skarżący powinien wykazać, że od zaskarżonego wyroku nie przysługuje środek prawny, przy pomocy którego mogłoby nastąpić wzruszenie zaskarżonego orzeczenia. W świetle orzecznictwa SN wykazanie w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, polega na ujawnieniu i przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący i niebudzący wątpliwości oraz na dowiedzeniu jej istnienia i przekonującym uzasadnieniu. Nie chodzi przy tym tylko o skargę kasacyjną, ale także o skargę o wznowienie postępowania oraz o inne środki prawne pozwalające na zmianę lub uchylenie orzeczenia, ewentualnie służące pozbawieniu lub ograniczeniu wykonalności.
Istota skargi to wykazanie odpowiedzialności Skarbu Państwa
Sąd Najwyższy zauważył, że w rozpatrywanej sprawie przytoczone w podstawach skargi przepisy procesowe odnosiły się w znacznej mierze do kwestii ustaleń faktycznych i oceny dowodów. W opinii SN nie jest to dopuszczalne. "Istotą tego nadzwyczajnego środka prawnego nie jest bowiem zastąpienie niedopuszczalnej ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia skargi kasacyjnej, lecz wykazanie odpowiedzialności Skarbu Państwa za wydanie niezgodnego z prawem wyroku" - stwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 5 sierpnia 2015 r. (sygn. akt V CNP 1/15).