Na podstawie decyzji rządu powstaną następujące instytucje gospodarki budżetowej:
- Bałtycka Instytucja Gospodarki Budżetowej "BALTICA" z siedzibą w Gdańsku, z oddziałami w: Bydgoszczy, Włocławku i Potulicach;
- Pomorska Instytucja Gospodarki Budżetowej "POMERANIA" z siedzibą w Czarnem, z oddziałami w: Koszalinie i Goleniowie;
- Podlaska Instytucja Gospodarki Budżetowej "BIELIK" z siedzibą w Czerwonym Borze, z oddziałami w: Białymstoku, Olsztynie i Kamińsku;
- Mazowiecka Instytucja Gospodarki Budżetowej "MAZOVIA" z siedzibą w Warszawie - Bemowie, z oddziałami w: Warszawie - Mokotowie i Sieradzu;
- Zachodnia Instytucja Gospodarki Budżetowej "PIAST" z siedzibą w Wołowie, z oddziałami w: Rawiczu, Poznaniu i Kłodzku
- Podkarpacka Instytucja Gospodarki Budżetowej "CARPATIA" z siedzibą w Rzeszowie, z oddziałami w: Tarnowie, Średniej Wsi i Wadowicach.  

Organem założycielskim nowych instytucji będzie minister sprawiedliwości. Od przekształcanych gospodarstw pomocniczych przejmą one wszystkie należności, uprawnienia i obowiązki, a także środki pieniężne oraz rzeczowe składniki majątkowe (inne niż nieruchomości).
Zadania tych instytucji będą takie same jak gospodarstw pomocniczych. Instytucje te, jako podmioty w pełni samofinansujące, muszą prowadzić rentowną działalność gospodarczą. Ich przychody będą pochodzić ze sprzedaży wyrobów, towarów i usług. Osiągane zyski będą przeznaczane na zwiększenie funduszu instytucji, nagrody dla załogi oraz Fundusz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy.
Nowe instytucje gospodarki budżetowej będą świadczyć usługi na rzecz ministra sprawiedliwości, jednostek podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministra, a także innych jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa i podmiotów pozabudżetowych.

Obecnie funkcjonujące gospodarstwa pomocnicze mają status przywięziennych zakładów pracy. Zapewniają one skazanym nie tylko zatrudnienie, ale często uczą zawodu i wyrabiają nawyk wykonywania pracy zarobkowej. Ministerstwo Sprawiedliwości occenia, że spośród skazanych, którzy w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności podjęli pracę w przywięziennych firmach, 90 proc. nie wraca ponownie na drogę przestępstwa. Dzięki pracy w takich zakładach skazani mogą wywiązywać się też z zobowiązań finansowych, np. alimentacyjnych. W 2009 r. z wynagrodzeń skazanych odprowadzono 8 242 tys. zł na alimenty. Na Fundusz Pomocy Postpenitencjarnej przekazano 22 699 tys. zł. Z tych środków skorzystali skazani opuszczający więzienie po odbyciu kary. Otrzymali oni pieniądze na dojazd do miejsca zamieszkania i pokrycie kosztów utrzymania w pierwszym okresie po odbyciu kary. O skali działalności tych firm świadczy także wysokość przychodów ze sprzedaży. W latach 2005-2008 było to 400 - 500 mln zł rocznie, w 2009 r. - 301 mln zł.