Rada Ławnicza SN wzywa do szybkiej reformy

Rada Ławnicza Sądu Najwyższego przyjęła w zeszłym tygodniu stanowisko przewodniczącego w sprawie legalności organów jednoosobowych sądu oraz pilnej potrzeby przywrócenia zasad praworządności. Ławnicy SN wystosowali też apel do ławników polskich sądów powszechnych. Należy zapewnić im w pełni legalne warunki pracy, tak aby nie byli oni przymuszani do uczestnictwa w łamaniu prawa.

Rada wzywała – w imię dobra obywateli RP – organy władzy ustawodawczej i wykonawczej Rzeczypospolitej Polskiej do pilnego i zgodnego wprowadzenia reformy prawa, przywracającej w Sądzie Najwyższym zasady praworządności i demokratycznego państwa prawnego. Zmiany legislacyjne powinny – według ławników - usunąć ze stanowisk sędziów SN RP - osoby nieprawnie je zajmujące, przywracającej pełny status sądu w rozumieniu krajowym i unijnym wszystkim składom orzekającym SN RP.

W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 4 września 2025 r. (sygn. C-225/2) należy tym orzeczeniom i wyrokom z wadliwą obsadą sędziowską nadać status bezdyskusyjnie niepodważalny, a także zapewniającej ławnikom SN RP w pełni legalne warunki pracy, tak aby nie byli oni przymuszani do uczestnictwa w łamaniu prawa.

Jednocześnie wezwano wszystkie organy władzy ustawodawczej i wykonawczej o organów UE do konsultowania z przewodniczącym Rady Ławniczej SN RP diagnoz i reform stanu prawnego Sądu Najwyższego RP, w tym zwłaszcza dotyczących ławników SN RP.

Ławnicy nie mogą być obojętni

Wezwanie do ławników sądów powszechnych dotyczyło także przywracania praworządności.

Jak stwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE, sąd krajowy nie powinien uwzględniać oceny sądu krajowego wyższej instancji, jeżeli w świetle wykładni dokonanej przez Trybunał uzna, że ocena ta nie jest zgodna z prawem Unii, i w razie potrzeby winien odstąpić od stosowania przepisu prawa krajowego. Chodziło więc gównie o zwrócenie szczególnej uwagi na to, by każdy skład orzekający, w którym zasiadają ławnicy, istotnie spełniał definicję sądu i na gruncie Konstytucji RP, i obowiązującego na jej podstawie w Rzeczypospolitej Polskiej prawa unijnego.

Nade wszystko Rada Ławnicza SN II kadencji gorąco apeluje o to, aby ławnicy – suwerenni i niezawiśli sędziowie społeczni RP – nie pozostawali obojętni, niezależnie od sytuacji politycznej i własnego światopoglądu, na konieczne dla prawidłowego i legalnego działania wszystkich ławników przywrócenie rzeczywistej praworządności w polskich Sądach i Trybunałach.