Grupa posłów kwestionuje zgodność z Konstytucją art. 11 ust. 2 ustawy antycovidowej, który został jednak derogowany z systemu prawnego. W związku z tym, w przypadku odmiennej oceny Trybunału w kwestii wywoływania skutków prawnych przez ten przepis, wnioskodawcy jako przedmiot zaskarżenia ewentualnego wskazują art. 11h ust. 3 ustawy.

Grupę wnioskodawców reprezentował poseł Paweł Jabłoński. Marszałek Sejmu opinii swej nie przedstawił. Prokuratora Generalnego reprezentował prok. Radosław Kalorus. Prokurator wnosił o umorzenie postępowania ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku. 

W imieniu posłów Paweł Jabłoński na wstępie stwierdził, że waga rozpoznawanego problemu jest wielka, gdyż ma charakter ustrojowy. Poseł Jabłoński wskazał, że rozwój pandemii w 2020 r. zagrażał obywatelom, więc decyzje rządu były nadzwyczajne, aby zapewnić zwierzchność narodu i działanie wszystkich organów państwa..

Przedstawił kalendarz wydarzeń w 2020 r. przed wyborami prezydenckimi:

  • 6 luty 2020 r. decyzja o przeprowadzeniu wyborów prezydenckich,
  • 2 marca - premier uzyskał prawo do wydawania specjalnych poleceń - art.11 ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19
  • 8 marca wchodzi w życie ustawa anty COVID-owa,
  •  31 marca - zmieniono ustawę zwalczającą COVID-9 , samodzielne wydawanie decyzji przez premiera
  • kwiecień 2020 - działania opozycji utrudniające przekazywanie spisów wyborców,
  • 16 kwietnia - prawo Rady Ministrów do wydawania poleceń Poczcie Polskiej i Państowej Wytwórni Papierów Wartościowych

Prawo pozorne

Wnioskodawcy zarzucają kwestionowanej normie niezgodność z art. 2 Konstytucji i wynikającej z niego zasady zakazującej tworzenia prawa pozornego, ponieważ kwestionuje ona dopuszczalność dążenia prezesa Rady Ministrów do zabezpieczenia wykonania biernego i czynnego prawa wyborczego przez obywateli.

Ich zdaniem w sytuacji, w której data wyborów została ustalona, a okoliczności faktyczne, tj. globalna pandemia COVID-19, uniemożliwiła przeprowadzenie wyborów w sposób tradycyjny, bez narażenia życia i zdrowia obywateli biorących udział w głosowaniu, wydanie poleceń, które w świetle dynamicznych przemian legislacyjnych prawa wyborczego (np. poszerzenia kręgu uprawnionych do glosowania korespondencyjnego o osoby powyżej 60 lat) mają przygotować przeprowadzenie wyborów, prowadzi wprost do możliwości zapewnienia realizacji praw wyborczych obywateli. Brak tego typu działań w istocie mógłby spowodować, że prawa wyborcze gwarantowane przez przepisy konstytucyjne i regulacje Kodeksu wyborczego okazałyby się niemożliwe do zrealizowania przez uprawnionych obywateli — sytuacja ta zdaniem wnioskodawców narusza art. 2 Konstytucji.

Zagrożenie epidemiczne

Wnioskodawcy wskazują również, że norma wykluczająca zastosowanie kwestionowanej regulacji w odniesieniu do wydania poleceń polegających na czynnościach przygotowawczych do przeprowadzenia wyborów korespondencyjnych, które skutkowałyby zwalczaniem choroby epidemicznej w postaci przyczynienia się prezesa Rady Ministrów do niegromadzenia się ludzi lokalach wyborczych, co zapobiegłoby większej liczbie zakażeń wirusem SARSCoV-2 powodujących chorobę COVID-19, jest niezgodna z art. 68 ust. 4 Konstytucji.

Zdaniem wnioskodawców kwestionowana norma ogranicza skuteczność i efektywność działań prezesa Rady Ministrów, przez co narusza konstytucyjną zasadę ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, a także zasady pewności i bezpieczeństwa prawnego. Częścią tej polityki w ocenie wnioskodawców jest dążenie do zachowania konstytucyjnego terminu wyborów — np. prezydenckich.

Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Stanisław Piotrowicz - przewodniczący, sędzia TK Krystyna Pawłowicz - sprawozdawca, prezes TK Julia Przyłębska, sędzia TK Bartłomiej Sochański, sędzia TK Rafał Wojciechowski.

 

Państwo i Prawo - Nr 2/2024 [936]

Andrzej Wróbel

Sprawdź  

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.