Opublikowana została nowelizacja Kodeksu karnego oraz niektórych innych ustaw, której celem jest wprowadzenie do krajowego porządku prawnego szeregu nowych instrumentów prawnokarnych nakierowanych na zwalczanie procederu związanego z wyłudzaniem z budżetu państwa zwrotu kwot naliczonych tytułem podatku VAT.

Nowela przewiduje dodanie do Kodeksu karnego szczególnej postaci tzw. fałszu materialnego dokumentu w postaci faktury w zakresie okoliczności mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej. Zgodnie z art. 270a karalne byłoby podrabianie lub przerabianie w celu użycia za autentyczną fakturę w zakresie okoliczności mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej albo używanie takiej faktury jako autentycznej.

Sprawca w tym przypadku podlegać będzie karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, a w przypadku faktur, których wartość jest większa niż pięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, albo gdy sprawca z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu - karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. W wypadkach mniejszej wagi, można będzie orzec grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Jeżeli chodzi o tzw. fałsz intelektualny, to w art. 271a k.k. powiązano karalności tego przestępstwa z ogólną wartością towarów lub usług, których dotyczy faktura, nie zaś z kwotą uszczuplenia należności publicznoprawnej, która jest zamierzonym celem takiego przestępnego działania. Penalizowane ma być podanie w fakturze nieprawdy co do okoliczności mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub używanie takiej faktury.

Ustawa przewiduje także postać kwalifikowaną przestępstw określonych w art. 270a § 1 i w art. 271a § 1 k.k. w stosunku do faktur, dotyczących towarów lub usług, których wartość lub łączna wartość jest większa niż dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości. Ten typ czynu miałby odnosić się w założeniu do członków największych zorganizowanych grup przestępczych, których działalność powoduje najpoważniejsze negatywne konsekwencje budżetowe, i być zbrodnią z zagrożeniem karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 5 lat albo nawet karą 25 lat pozbawienia wolności. W wypadku mniejszej wagi, sprawca tych czynów będzie podlegał karze pozbawienia wolności do lat 5.

W celu dalej idącego powiązania majątkowych konsekwencji skazania z wyrządzoną przez sprawców szkodą przewidziano także możliwość wymierzenia grzywny orzeczonej obok kary pozbawienia wolności w wysokości do 3000 stawek dziennych, a mając na celu rozbicie solidarności grup przestępczych, działających w celu dokonywania wyłudzeń, przewidziano możliwość złagodzenia represji karnej w odniesieniu do tych osób, które zdecydują się na wyrażenie tzw. czynnego żalu w określonej formie lub też naprawienia wyrządzonej szkody.

Na gruncie procesowym, najpoważniejsze typy czynów zabronionych wprowadzone nowelizacją zostały uwzględnione w katalogu przestępstw, co do których jest możliwe zarządzenie procesowej kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych oraz do określonych w odpowiednich ustawach katalogów przewidujących przeprowadzanie czynności operacyjno-rozpoznawczych przez Policję, Centralne Biuro Antykorupcyjne, organy Kontroli Skarbowej, Straży Granicznej i Żandarmerii Wojskowej. Rozwiązanie takie ma zwiększyć skuteczność wykrywania i ścigania wyłudzeń podatkowych.

Ustawa z 10.02.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 244) wejdzie w życie 1 marca 2017 r.

Jolanta Mazur

Redakcja Publikacji Elektronicznych WK