Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa  " Wesoła" w Mysłowicach zwróciła się w maju 2013 r. do ministra spraw wewnętrznych o udostępnienie  danych spadkobierców Marii D,., która była dłużniczką tej Kasy.  Dane te były potrzebne wierzycielowi zmarłej dłuzniczki, aby wystąpić z powództwem cywilnym przeciwko tym osobom.
SKOK "Wesoła" wniosła o informację o nazwiskach i adresach, a także numerach PESEL dzieci i małżonka dłużniczki. Minister udostępnił nazwiska i adresy, lecz odmówił podania PESEL-u., gdyż jego zdaniem Kasa nie miała interesu prawnego i nie jest uprawniony do dysponowania takimi numerami. Podstawa prawną stanowił art. 44h/ ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.
Kasa zaskarżyła decyzję ministra do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 17 czerwca 2014 r. uchylił dwie decyzje ministra, pierwsza i nadzorczą. Sąd I instancji wyszedł z założenia, że jeśli wierzyciel dysponował danymi o spadkobiercach, to należy udostępnić mu także ich  numery PESEL.
Wyrok zaskarżył do NSA minister. Na rozprawie występujący w jego imieniu radca prawny  Grzegorz Kloza mówił, że organ nie kwestionuje deklaratoryjnego charakteru stwierdzenia nabycia spadku. Oczywiste jest, że spadek nabywa spadkobierca w chwili otwarcia spadku. Jednakże dane w postaci numeru PESEL nie są niezbędne do wytoczenia powództwa przeciwko spadkobiercom dłużnika, zaś jedyny tryb dochodzenia roszczeń, w jakim takie dane są wymagane (elektroniczne postępowanie upominawcze), w analizowanej sprawie nie mógł znaleźć zastosowania – nie jest bowiem możliwe uzyskanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wobec osób, których status jako spadkobierców, w braku  notarialnego poświadczeniea dziedziczenia lub sądowego stwierdzenia nabycia spadku musiałby podlegać ustaleniom sądów cywilnych. Tym samym skarżąca kasa nie miała rzeczywistego i aktualnego interesu prawnego w uzyskaniu danych w postaci numeru PESEL.
Minister musi chronić dane osobowe - zakończył radca prawny ministra.

Dowiedz się więcej z książki
Ochrona danych osobowych. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł



Naczelny Sąd Administracyjny 15 lipca br. przyznał rację ministrowi. Uchylił wyrok WSA, gdyż skarga oparta została na usprawiedliwionych przesłankach. Problem, czy Kasa jako wierzyciel miała realny interes, by uzyskać PESEL spadkobierców zmarłej dłużniczki jest w orzecznictwie rozstrzygnięty. Odpowiedź brzmi negatywnie.
 Jak wskazała sędzia Małgorzata Dałkowska-Szary długi spadkowe nie zostały wykazane przez SKOK. Wierzyciel musi udowodnić, że roszczenie jest zasadne wobec spadkobierców, a tego nie uczynił. Ponadto PESEL - jak słusznie twierdził minister - potrzebny jest tylko w postępowaniu elektronicznym.

Sygnatura akt II OSK 2679/14, wyrok z 15 lipca 2016 r.