Komisja Europejska zaakceptowała wniosek Polski o dalszy przydział bezpłatnych uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) dla polskiego sektora energetycznego po roku 2012, pod warunkiem dokonania pewnych zmian. Komisja podjęła swą decyzję na podstawie przepisów, które pozwalają niektórym państwom członkowskim na odstępstwo od ogólnej zasady stanowiącej, że z początkiem 2013 roku, sektor energetyczny musi kupować wszystkie swoje uprawnienia na aukcjach lub na rynku wtórnym.
Przejściowy bezpłatny przydział uprawnień, który został przewidziany w zmienionej dyrektywie 2009/29/WE w sprawie handlu uprawnieniami do emisji przyjętej w 2009 roku, jest istotnym odstępstwem od ogólnej zasady zapisanej w zmienionych przepisach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, która stanowi, że przydział uprawnień nie może być nieodpłatny dla elektrowni. Z tego powodu, Parlament Europejski i Rada uzależniły dopuszczalność przejściowego bezpłatnego przydziału od spełnienia szeregu warunków:
– Musi się on zakończyć najpóźniej w roku 2019.
– Jego górna granica to nie więcej niż 70% emisji na potrzeby krajowych dostaw energii elektrycznej w roku 2013, następnie limit ten obniżany będzie corocznie.
– Wartość bezpłatnych uprawnień musi być przeznaczona na inwestycje w modernizację i poprawę krajowej infrastruktury energetycznej, włączając w to nowe elektrownie oraz dywersyfikację struktury energetycznej i źródeł dostaw, a także na czyste technologie. Inwestycje te muszą być ujęte w planie krajowym.
– Komisja musi ocenić wniosek z punktu widzenia jego zgodności z przepisami dyrektywy o unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji.
Na mocy przywołanej dyrektywy, 10 państw członkowskich, w tym Polska, uzyskało możliwość wystąpienia o przejściowe odstępstwo od tej ogólnej zasady. We wrześniu 2011 roku osiem spośród tych państw członkowskich zgłosiło wnioski o przejściowy bezpłatny przydział dla ich sektora energetycznego. Komisja ocenia je zgodnie z zasadami i warunkami określonymi w dyrektywie.
Zmiany, do których dokonania Polska jest zobowiązana, dotyczą instalacji, które w przeciwnym razie nie mogą otrzymać bezpłatnych uprawnień, a także zagadnień technicznych zastosowanej metodyki przydziału. Zmiany te muszą być zgłoszone do końca 2012 roku. Komisja będzie pracować z Polską nad ich wdrożeniem.
Decyzja Komisji stanowi także, iż niektóre inwestycje zaproponowane przez Polskę, przede wszystkim dotyczące nowych mocy wytwarzania w oparciu o paliwa kopalne, nie mogą uzasadniać przydziału bezpłatnych uprawnień. Polska planuje przydzielić bezpłatne uprawnienia instalacjom dopiero po zakończeniu realizacji dopuszczalnych inwestycji modernizacyjnych.
Wcześniej Komisja zaaprobowała wnioski Cypru, Estonii i Litwy oraz Bułgarii, Republiki Czeskiej i Rumunii.
W sumie blisko 673 miliony uprawnień będzie przydzielonych bezpłatnie dla elektrowni w tych siedmiu państwach w okresie od 2013 do 2019 roku. Liczba ta będzie się zmniejszać co roku, aż osiągnie zero w roku 2020. Państwa członkowskie wprowadzą rygorystyczne zasady dotyczące monitorowania i egzekwowania, aby zapewnić, iż wartość ekonomiczna bezpłatnych uprawnień jest co najmniej odzwierciedlona, jeśli nie przekroczona, przez odpowiadającą jej wartość inwestycji modernizujących wytwarzanie energii elektrycznej.
Decyzje te nie naruszają rozstrzygnięć Komisji w zakresie zasad regulujących pomoc państwa.
Opracowanie: Rafał Bujalski, RPE WKP
Źródło: www.europa.eu/rapid, stan z dnia 16 lipca 2012 r.