Jedną z możliwości pozyskania środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej jest dotacja unijna. Stanowi źródło „najtańszego” pieniądza dla firm – nie trzeba jej zwracać i nie jest oprocentowana, tak jak np. kredyt bankowy, a także nie stanowi zagrożenia utraty kontroli nad przedsiębiorstwem, tak jak w przypadku venture capital. O dotacje mogą starać się zarówno nowo powstałe przedsiębiorstwa, posiadające osobowość prawną, jak i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Do dyspozycji przedsiębiorców są środki z Programów Operacyjnych Innowacyjna Gospodarka, Infrastruktura i Środowisko, Kapitał Ludzki, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Regionalnych Programów Operacyjnych dla 16 województw. Z uwagi na występowanie zjawiska luki kapitałowej w Polsce wsparcie i rozwój nowopowstałych przedsiębiorstw był dotąd mocno ograniczony. Państwo Polskie stając się członkiem Unii Europejskiej zobowiązane jest do dążenia do realizacji założeń strategii rozwoju Unii, przyjętej przez państwa członkowskie w Lizbonie w 2000 r., tzw. strategii lizbońskiej.

Strategia ta ma na celu stworzenie z Europy najbardziej dynamicznego i konkurencyjnego regionu świata, co możliwe będzie przy realizacji gospodarki opartej na wiedzy. Nieodłącznym elementem rozwoju tego typu gospodarki jest wspieranie powstawania nowych innowacyjnych przedsiębiorstw. Oznacza to, iż fundusze unijne mogą finansować wprowadzenie nowej działalności na rynek pod warunkiem, że wiązać to się będzie z wdrożeniem w takim nowo powstałym przedsiębiorstwie innowacyjnych technologii.

Wsparcie finansowe może przybrać różną formę od doradztwa w zakresie tworzenia nowego przedsiębiorstwa, przez udostępnienie infrastruktury i usług niezbędnych dla nowopowstałych firm, aż do bezpośredniego wsparcia kapitałowego nowopowstałego przedsiębiorcy.

W ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka ponad 90% alokacji finansowej, tj. 7 831 890 000 EUR jest skierowane na działania, których zadaniem jest wspieranie potencjalnych i nowopowstałych przedsiębiorstw. Działanie te obejmują rozwój sfery badawczo-rozwojowej, wdrożenie innowacji technologicznych, produktowych lub procesowych, a także finansowanie zaawansowanych technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

Co finansują fundusze unijne?

Nie można z funduszy unijnych pozyskać środków na tzw. koszty operacyjne – zakupu surowców lub produktów do prowadzenia działalności, ale należy przedstawić do finansowania konkretne przedsięwzięcie, np. zakup wyposażenia, sprzęt komputerowy, maszyny i urządzenia, linie technologiczne, systemy informatyczne itp.

Obok możliwości otrzymania dotacji, początkujący przedsiębiorcy będą mieli szansę finansowania inwestycji ze źródeł specjalnie utworzonych na ten cel funduszy pożyczkowych i zalążkowych oraz uzyskania poręczeń kredytowych z funduszy poręczeniowych. Ponadto przy wsparciu środków finansowych z funduszy strukturalnych powstawać będą regionalne inkubatory i akceleratory przedsiębiorczości, centra transferu technologii i innowacji, akceleratory technologii, parki naukowo-technologiczne, sieci prywatnych inwestorów, podmioty świadczące usługi doradcze na rzecz przedsiębiorstw, w tym „anioły biznesu”, które bezpośrednio nie finansują powstawania nowych firm, jednak pomagają nowym przedsiębiorcom we wdrażaniu ich pomysłów na firmę.

Ponadto część środków przeznaczona będzie na inwestycje kapitałowe w fundusze kapitału podwyższonego ryzyka, powstałe w celu rozwijania MSP, ze szczególnym naciskiem na przedsiębiorstwa innowacyjne, które znajdują się na początkowych etapach wzrostu. Dostępność tych środków powinna zachęcić istniejące fundusze podwyższonego ryzyka oraz fundusze pożyczkowe do większej aktywności na rzecz bardziej ryzykownych nowopowstałych podmiotów, a także sprzyjać powstawaniu nowych funduszy inwestujących w sektorze MŚP. W sumie mówimy o 340 mln EUR, do wydania w okresie 2007-2013, przeznaczonych na wsparcie tego typu działań.

Dotacje dla przedsiębiorstw w regionach

Bardzo duże możliwości otrzymania wsparcia dla nowopowstałych przedsiębiorstw oferują regiony. W ramach tzw. Regionalnych Programów Operacyjnych zarządzanych przez urzędy marszałkowskie, dofinansowanie mogą otrzymać m.in. projekty zakupu wyposażenia niezbędnego do prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczej, nabycia i rozbudowy istniejącego przedsiębiorstwa, zastosowania i wykorzystania technologii informatycznych i komunikacyjnych w procesach zarządzania przedsiębiorstwem. Ze względu na fakt, iż projekty inwestycyjne będą oceniane przez władze regionalne, nowo powstałe przedsiębiorstwa będą musiały charakteryzować się nie tylko innowacyjnością na skalę najbliższej konkurencji, ale powinny się przyczyniać do zwiększenia poziomu konkurencyjności i innowacyjności danego regionu. W związku z tym, szczególna uwaga instytucji oceniających będzie skierowana na inwestycje w sferze badawczo-rozwojowej oraz wdrażających nowe rozwiązania technologiczne wypracowane w centrach B+R.

Wyjątkiem od zasady innowacyjności projektów będą nowe inwestycje w sektorze turystycznym (głównie hotelarstwo, gastronomia, infrastruktura rekreacyjna), które przede wszystkim powinny charakteryzować się atrakcyjnością oferty turystycznej oraz niekonwencjonalnymi pomysłami na rozwój usług turystycznych. Szczególnie w województwach posiadających najwyższe walory turystyczne (warmińsko-mazurskim, lubelskim, małopolskim, podlaskim) utworzono oddzielne działania kierujące wsparcie do nowopowstałych hoteli, restauracji oraz innych obiektów turystycznych. W ramach tych działań wsparcie uzyskają przede wszystkim projekty budowy oraz wyposażenia w niezbędne środki trwałe obiektów pełniących funkcje turystyczne wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz zagospodarowaniem terenu wokół obiektów, mające na celu powstanie nowych obiektów turystycznych, rekreacyjnych i wypoczynkowych.

W celu zmniejszenia zatrudnienia w rolnictwie, wprowadzone zostaną działania przeznaczone dla rolników rozpoczynających działalność w sektorach pozarolniczych, szczególnie w usługach dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa, sprzedaży hurtowej i detalicznej, usługach turystycznych, itp.


Agnieszka Dudek, Z-ca Dyrektora Zarządzającego, ABBEYS