Zgodnie z wyrokiem ETS ubezpieczenie od kosztów rezygnacji z lotu jako „dopłatę opcjonalną” można proponować wyłącznie na podstawie działania na zasadzie akceptacji opcjonalnej („opt-in”).
Rozporządzenie nr 1008/20081 w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty (Dz.U.UE.L.2008.293.3) ma w szczególności na celu zapewnienie większej przejrzystości taryf lotów rozpoczynających się na terenie Unii Europejskiej. Sprzedawcy biletów lotniczych mają obowiązek wskazania w każdym momencie „ceny ostatecznej”, czyli taryfy lotniczej oraz wszystkich należnych podatków, dopłat, opłat i należności koniecznych w związku z tym lotem. Informacje o „opcjonalnych dopłatach do ceny” w związku z dodatkowymi nieobowiązkowymi usługami należy przekazywać w sposób wyraźny na początku procesu rezerwacji, zaś zgoda klienta powinna być rezultatem działania na zasadzie wyraźnej akceptacji opcjonalnej.
W przedmiotowej sprawie spółka ebookers.com Deutschland, zajmująca się sprzedażą przewozów lotniczych poprzez prowadzony przez nią portal internetowy, włączała, przy wykorzystaniu ustawień domyślnych, do ceny biletu ubezpieczenie od kosztów rezygnacji. Rezygnacja z ubezpieczenia możliwa była z po skorzystaniu z opcji "opt-out". Kiedy klient płaci po dokonaniu ostatecznej rezerwacji, ebookers.com przekazuje opłatę za przelot do danego przewoźnika lotniczego, a podatki i opłaty do podmiotów uprawnionych oraz koszty ubezpieczenia do towarzystwa ubezpieczeniowego, niezależnego od przewoźnika lotniczego ani pod względem prawnym, ani gospodarczym.
Niemiecki związek ochrony konsumentów pozwał ebookres.com przed niemieckimi sądami w celu spowodowania zaniechania tej praktyki. W tym kontekście sąd apelacyjny w Kolonii (Oberlandesgericht Köln) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy ceny takich usług świadczonych przez osoby trzecie, pobierane od pasażera przez przedsiębiorstwo, które oferuje lot, w tym samym czasie co cena przelotu w cenie ogółem, stanowią „opcjonalne dopłaty do ceny” tak, że usługi te należy proponować na podstawie działania na zasadzie wyraźnej akceptacji.
Trybunał przypomniał przede wszystkim, że prawo Unii ma na celu zagwarantowanie informacji i przejrzystość cen usług lotniczych oraz tym samym przyczynia się ono do zapewnienia ochrony klienta. Wskazał, że „opcjonalne dopłaty do ceny” są związane z usługami, które pełnią funkcję uzupełniającą w stosunku do samego przewozu lotniczego. Nie są one ani obowiązkowe, ani niezbędne dla potrzeb lotu, a klient dokonuje wyboru: akceptuje je albo odrzuca. Właśnie z tego względu, że klient jest w stanie dokonać tego wyboru, prawo Unii wymaga, aby o takich dopłatach do ceny informować w sposób wyraźny, przejrzysty i jednoznaczny na początku procesu rezerwacji oraz że musi on wynikać z działania na zasadzie wyraźnej akceptacji.
Wymóg ten służy zapobieganiu temu, aby klient był nakłaniany do nabycia usług dodatkowych w stosunku do samego lotu, które nie są konieczne dla potrzeb tego lotu, chyba że zdecyduje się on w sposób wyraźny na zakup tych dodatkowych usług i na uiszczenie związanych z nimi dopłat do ceny.
Następnie Trybunał stwierdził, że uzależnienie tej ochrony od kwestii, czy dodatkowa opcjonalna usługa jest świadczona przez przewoźnika lotniczego czy przez inne przedsiębiorstwo niezależne od niego pod względem prawnym, byłoby sprzeczne z celem ochrony klienta. Natomiast znaczenie ma kwestia, że opcjonalna usługa dodatkowa i jej cena ma związek z samym lotem przy okazji dokonywania rezerwacji tego lotu.
W tym kontekście Trybunał udzielił odpowiedzi, że pojęcie „opcjonalnych dopłat do ceny”, o którym mowa w art. 23 ust. 1 zdanie ostatnie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty, obejmuje koszty związane z przewozem lotniczym, usług takich, jak ubezpieczenie od kosztów rezygnacji z danego lotu, świadczonych przez podmiot inny niż przewoźnik lotniczy i pobieranych od pasażera przez sprzedawcę przewozu lotniczego w cenie ogółem razem z ceną przelotu.
Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie C-112/11 ebookers.com Deutschland GmbH przeciwko Bundesverband der Verbraucherzentralen und Verbraucherverbände – Verbraucherzentrale Bundesverband eV

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line

Źródło: www.curia.europa.eu, stan z dnia 20 lipca 2012 r.