Prawo Unii nakłada ograniczenia na wyłączne prawo spółki akcyjnej OPAP do organizowania i prowadzenia gier losowych w Grecji. Jeżeli jednak państwo uważa, iż liberalizacja tego rynku jest niezgodna z poziomem ochrony konsumentów i porządkiem społecznym, jaki zamierza zapewnić, może poprzestać na zreformowaniu monopolu w szczególności poprzez poddanie go skutecznej i ścisłej kontroli.

Organizowanie i prowadzenie gier losowych oraz zarządzanie kuponami na zakłady powierzono w Grecji na okres dwudziestu lat, spółce akcyjnej OPAP (Organismos prognostikon agonon podosfairou – Podmiotowi prowadzącemu zakłady piłkarskie), która jest notowana na giełdzie papierów wartościowych w Atenach. Państwo greckie zatwierdza regulamin działalności OPAP i nadzoruje procedurę prowadzenia gier, będąc przy tym obecnie akcjonariuszem mniejszościowym.

W przedmiotowej sprawie spółki Stanleybet, William Hill i Sportingbet, z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie, gdzie mają zezwolenia na organizowanie gier losowych zgodnie z prawem angielskim, wniosły do Symvoulio tis Epikrateias (Rady Państwa, Grecja) skargi na dorozumiane odrzucenie przez greckie organy wniosków o przyznanie im zezwoleń na organizowanie w Grecji zakładów sportowych.

Grecki sąd zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości w celu ustalenia czy prawo Unii, a zwłaszcza zasady dotyczące podstawowych swobód (swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług) stoją na przeszkodzie krajowym przepisom, które przyznają wyłączne prawo prowadzenia gier losowych jednemu podmiotowi. Sąd ten zaznacza, że celem krajowych przepisów jest ograniczanie oferty gier i wspieranie zwalczania przestępczości związanej z grami, jednakże OPAP prowadzi ekspansjonistyczną politykę handlową.

Orzekając Trybunał stwierdził, że krajowe przepisy sankcjonujące monopol OPAP i zabraniające konkurentom mającym siedziby w innym państwie członkowskim oferowania tych samych gier na terytorium Grecji powodują ograniczenie swobody świadczenia usług lub swobody przedsiębiorczości. Trybunał zbadał więc, czy takie ograniczenie może zostać dopuszczone na zasadzie odstępstwa ze względów związanych z porządkiem publicznym, bezpieczeństwem publicznym i zdrowiem publicznym lub z uwagi na nadrzędne względy interesu ogólnego.

Uregulowanie gier losowych należy do dziedzin, w których pomiędzy państwami członkowskimi istnieją znaczne rozbieżności dotyczące wartości moralnych, religijnych i kulturalnych, a w braku harmonizacji na poziomie Wspólnoty do każdego państwa członkowskiego z osobna należy ocena według własnej skali wartości wymogów związanych z ochroną mających znaczenie interesów. Trybunał podkreślił jednak, że ograniczenia ustanawiane przez państwa członkowskie muszą spełniać przesłanki w zakresie proporcjonalności i niedyskryminacji, zapewniając przy tym skutecznie realizację wskazywanych celów w sposób spójny i systematyczny. Do sądu krajowego należy natomiast ustalenie, czy krajowe przepisy rzeczywiście realizują cel ograniczenia sposobności do korzystania z gier losowych i zwalczania wywoływanej przez nie przestępczości.

W konsekwencji Trybunał udzielił odpowiedzi, iż prawo Unii stoi na przeszkodzie krajowym przepisom, które przyznają jednemu podmiotowi monopol w zakresie gier losowych, w rzeczywistości nie redukując sposobności do gry, jeżeli, po pierwsze, przepisy te nie ograniczają działalności w tej dziedzinie w sposób spójny i systematyczny, i po drugie, jeżeli nie zapewniają one ścisłej kontroli ekspansji gier losowych jedynie w zakresie koniecznym do zwalczania przestępczości.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 24 stycznia 2013 r. w sprawach połączonych C-186/11 i C-209/11 Stanleybet International Ltd, William Hill Organization Ltd, William Hill Plc i Sportingbet Plc przeciwko Ypourgos Oikonomias kai Oikonomikon, Ypourgos Politismou, przy udziale Organismos prognostikon agonon podosfairou AE (OPAP).

Źródło: www.curia.europa.eu,