Sąd orzekł, że przedmiot tej inicjatywy nie znajduje żadnej podstawy w postanowieniach traktatów.
W przedmiotowej sprawie obywatel grecki przekazał Komisji Europejskiej w ramach europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Milion podpisów dla solidarnej Europy” propozycję ustanowienie w przepisach Unii „zasady stanu wyższej konieczności, zgodnie z którą, w przypadku gdy finansowe i polityczne istnienie państwa jest zagrożone z powodu obowiązku spłacenia niegodziwego długu, odmowa spłaty tego długu jest konieczna i uzasadniona”. W proponowanej inicjatywie wskazano politykę gospodarczą i pieniężną (art. 119 – 144 TFUE) jako podstawę prawną przyjęcia tej inicjatywy.

KE odmówiła dokonania rejestracji wniosku z uzasadnieniem, iż wniosek ten nie należy do zakresu uprawnień Komisji.

W efekcie odmowy do Sądu Unii Europejskiej wniesiona została skarga o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji.

W ogłoszonym wyroku Sąd oddalił skargę i potwierdził, że Komisja nie ma możliwości przedłożenia prawodawcy Unii wniosku o ustanowienie zasady, zgodnie z którą niegodziwy dług publiczny państw znajdujących się w stanie wyższej konieczności powinien zostać umorzony.

  Jan Barcz,Anna Wyrozumska,Maciej Górka
Instytucje i prawo Unii Europejskiej>>>

Sąd zaznaczył w pierwszej kolejności, że art. 122 ust. 1 TFUE, zgodnie z którym Rada może, w duchu solidarności między państwami członkowskimi, przyjąć środki stosowne do sytuacji gospodarczej, nie może być powołany w celu uzasadnienia ustanowienia w prawie Unii zasady stanu wyższej konieczności. Sąd przypomniał, że z postanowienia tego nie wynika ewentualna pomoc finansowa Unii na rzecz państw członkowskich napotykających lub mogących napotkać poważne trudności w zakresie finansowania. Ponadto określone w tym postanowieniu środki powinny być oparte na pomocy między państwami członkowskimi i nie mogą w żadnym wypadku upoważniać państwa członkowskiego do jednostronnego podjęcia decyzji o niespłaceniu całości lub części swojego długu, ponieważ jest ono zobowiązane do stawienia czoła poważnym trudnościom związanym z finansowaniem.

Odnośnie do art. 122 ust. 2 TFUE, zgodnie z którym Rada może przyznać pomoc finansową Unii państwu członkowskiemu mającemu trudności z racji klęsk żywiołowych lub nadzwyczajnych okoliczności pozostających poza jego kontrolą, Sąd przypomniał, że może tu chodzić jedynie o jednostkową pomoc finansową Unii na rzecz państwa członkowskiego, a nie ogólny i stały mechanizm zwolnienia z długu. Ponadto przyjęcie takiej, jak w zgłoszeniu, zasady stanu wyższej konieczności nie dotyczy jedynie długu państwa członkowskiego wobec Unii, ale także długów zaciągniętych przez to państwo wobec innych osób prawnych lub fizycznych, podmiotów publicznych lub prywatnych, co nie jest objęte zakresem art. 122 ust. 2 TFUE.

Wreszcie Sąd stwierdził, że zasada stanu wyższej konieczności nie może być uzasadniona przez art. 136 TFUE, zgodnie z którym Rada przyjmuje środki w celu wzmocnienia koordynacji i nadzoru dyscypliny budżetowej państw członkowskich strefy euro i w celu określenia kierunków polityki gospodarczej dotyczącej tych państw. Brak jest bowiem podstaw do uznania, że przyjęcie zasady stanu wyższej konieczności miałoby na celu wzmocnienie koordynacji dyscypliny budżetowej lub byłoby objęte kierunkami polityki gospodarczej, tym bardziej, że możliwość jednostronnego umorzenia przez państwo członkowskie swego długu publicznego pozostawałoby w konflikcie z wolą stron umowy na podstawie art. 136 TFUE.

Tak wynika z wyroku Sądu Unii Europejskiej z 30 września 2015 r. w sprawie T-450/12 Alexios Anagnostakis przeciwko Komisja.


Źródło: curia.europa.eu,