Dobry projekt rozporządzenia w sprawie promocji przedsiębiorczości nie naprawi złego systemu

Promocja polskiej gospodarki za granicą jest zagadnieniem, które od lat nie może doczekać się efektywnych rozwiązań systemowych. W rezultacie promocją gospodarki, w tym eksportu, nadal zajmuje się szereg instytucji, które nie współpracują ze sobą w sposób wystarczający i nie działają według spójnych wytycznych. Problemem o kapitalnym znaczeniu jest zatem sformułowanie skutecznej strategii promocyjnej oraz stworzenie odpowiednich mechanizmów koordynacyjnych w celu wprowadzenia skoordynowanej polityki rządu w tym zakresie, co wymaga pilnej regulacji ustawowej. Biorąc pod uwagę doświadczenia ostatnich lat, na rychłą realizację tych koniecznych działań raczej się nie zanosi - pisze Janusz Zieliński, ekspert BCC.

W istniejącej sytuacji projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego przeznaczenia, warunków oraz trybu udzielania pomocy finansowej na udział przedsiębiorców w programach promocji w ramach poddziałania 6.5.2 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013 – należy ogólnie ocenić pozytywnie. Jego celem jest określenie warunków i zasad, na jakich przedsiębiorcy będą mogli otrzymać wsparcie (pomoc publiczną) na udział w branżowych programach promocji oraz programach promocji o charakterze ogólnym. Wsparcie to należy widzieć jako instrument dopełniający działania Ministra Gospodarki w ramach projektu systemowego „Promocja polskiej gospodarki na rynkach międzynarodowych (poddziałanie 6.5.1 POIG), na realizację którego nie będzie udzielana pomoc publiczna.

Projektodawca przyjął słuszne założenie, że dla zapewnienia spójności poddziałania 6.5.2 z poddziałaniem 6.5.1 POIG niezbędne będzie zdefiniowanie „branżowego programu promocji” oraz „programu promocji o charakterze ogólnym”. Te i inne definicje pojęć zawartych w projektowanym rozporządzeniu przedstawiono obszernie w par. 2. Na pozytywne odnotowanie zasługuje szczegółowość tej prezentacji, podobnie jak wskazanie w paragrafie poprzedzającym przypadków pomocy, do których zgodnie z przepisami unijnymi nie stosuje się rozporządzenia. Takie podejście eliminuje już na wstępie wszelkie ewentualne niejasności związane z możliwością ubiegania się o wsparcie na działania przewidziane w programach promocji. Temu samemu celowi dobrze służy określenie w par. 3 ogólnych warunków, jakie musi spełnić przedsiębiorca ubiegający się o pomoc w ramach realizowanych programów. Wśród kryteriów specyficznych związanych z uzyskaniem dofinansowania na udział w konkretnym branżowym programie promocji, szczególne znaczenie wydaje się mieć wymóg uczestnictwa przedsiębiorcy w co najmniej 70 proc. działań promujących określonych tym programem. Z jednej strony gwarantuje to lepszą efektywność realizacji zakładanych celów, z drugiej – pozostawia potencjalnym beneficjentom wybór charakteru samych przedsięwzięć.

Wątpliwości budzi natomiast dopuszczenie możliwości oceny wniosku i zawarcia umowy o dofinansowanie w trakcie uczestnictwa w poszczególnych działaniach promujących, a nawet po ich zakończeniu. Wprawdzie dopuszczają to zasady pomocy de minimis, ale pozostawienie przedsiębiorcy oceny ryzyka uzyskania pomocy w związku ze zbyt późnym złożeniem wniosku nie jest najlepszym rozwiązaniem. Wydaje się, że wzorem udziału w programie promocji o charakterze ogólnym, również w branżowych programach promocji powinien zostać określony termin, który gwarantowałby ocenę wniosku i zawarcie ewentualnej umowy o dofinansowanie przed rozpoczęciem działań promocyjnych. Dodatkowo należy wskazać, że o ile można zgodzić się z proponowaną intensywnością pomocy i maksymalnymi kwotami dofinansowania (300 tys. zł) w programie branżowym, o tyle w programie promocji o charakterze ogólnym pułap dofinansowania powinien raczej ulec zwiększeniu ponad zakładaną kwotę 25 tys. zł.

W zakresie ogłaszania naboru wniosków o wsparcie za słuszną trzeba uznać zasadę konkursowego trybu udzielania pomocy. Przejrzystość i konkurencyjność w tym zakresie zostanie niewątpliwie zapewniona poprzez równoczesną (z ogłoszeniem o naborze) publikację branżowego programu promocji oraz listy programów promocji o charakterze ogólnym, wraz z regulaminem przeprowadzenia konkursu. W odniesieniu do dokumentów wymaganych przy zgłoszeniu wniosku o udzielenie pomocy (par. 4 ust. 3) z satysfakcją należy podkreślić zastosowanie w praktyce możliwości zastępowania zaświadczeń poprzez odpowiednie oświadczenia wnioskodawców. Wątpliwości nie budzi również tryb działań związanych z udzieleniem pomocy. Proponowane w tym zakresie rozwiązania są spójne z przepisami ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, chociaż jak uczy doświadczenie  relatywnie krótki (10 dni roboczych) okresu czasu na uzupełnienie lub poprawienie wniosku nie zawsze musi okazać się wystarczający.

Ważną częścią projektowanego rozporządzenia jest szeroki katalog kosztów kwalifikujących się do udzielenia pomocy. Wobec kompletności katalogu zrozumiała jest intencja projektodawcy, by zawężać go do kosztów, które będą wynikały z rodzajów działań  określonych w programach promocji. W efekcie katalog będzie konkretyzowany w odniesieniu do każdego projektu w umowie o dofinansowanie.

Reasumując, cel projektowanej regulacji zasługuje na poparcie. Regulacja stwarza warunki sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości i podniesieniu konkurencyjności polskiej gospodarki. Działania w tym zakresie nie mogą oczywiście zastąpić koniecznych zmian systemowych w zakresie promocji gospodarczej za granicą, ale będą stanowić ich uzupełnienie skutkujące ewentualnie wzrostem eksportu polskich produktów markowych. Projektodawca zakłada ten wzrost na poziomie 100 mln zł. Określenie realności tego założenia wymaga jednak podania podstaw i metody takiego szacunku, czego niestety zabrakło w Ocenie Skutków Regulacji.

 [e-mail]