Treść wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji

Zgodnie z treścią przepisu art. 14b 3 Ordynacji podatkowej, zainteresowany zobowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo tego zdarzenia przyszłego.

NSA w wyroku z dnia 7.01.2009 r, sygn. II FSK 1408/07, LEX, wskazuje, że wyczerpująco przedstawiony stan faktyczny, to taki, na podstawie którego można w sposób pewny i nieuzasadniający żadnych przedmiotowych wątpliwości udzielić interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Wyczerpująco przedstawione stanowisko wnioskodawcy, zdaniem Sądu, powinno natomiast wskazywać przepisy prawa, mogące stanowić podstawę dochodzonej interpretacji, oraz ocenę ich znaczenia dla wyczerpująco przedstawionego we wniosku stanu faktycznego.

Zgodnie z wyrokiem WSA z dnia 27.8.2009 r., sygn. I SA/Gd 401/09, LEX, wynikający z art. 14b §3 O. p. wymóg aby stan faktyczny przedstawiony we wniosku był wyczerpujący, wiąże się z koniecznością podania wszelkich jego elementów, istotnych z punktu widzenia możliwości oceny stanowiska wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej. Opis ma być zatem jasny, zupełny i precyzyjny. Innymi słowy organ nie może domyślać się o co faktycznie chciał zapytać podatnik i w jakim zakresie.
Ważne jest by stan ten został opisany wyłącznie we wniosku. WSA w wyroku z dnia 23.12.2009 r., sygn. I SA/Ke 472/09, LEX, uznał, że specyfika postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji polega między innymi na tym, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w ramach stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz wyrażonej przez niego oceny prawnej (stanowisko podatnika) Podatnik nie jest obowiązany przedłożyć dokumenty, które potwierdzałyby przedstawione we wniosku fakty. Jak wskazuje NSA w wyroku z dnia 18.3.2010 r., sygn. I FSK 108/09, LEX, stan faktyczny będący podstawą indywidualnej interpretacji nie może być „dopełniany” dołączonymi do wniosku dokumentami. W innym wyroku z dnia 20.10.2009 r., sygn. I SA/Kr 1188/09, LEX, WSA potwierdził, że stan faktyczny brany pod uwagę do wydania interpretacji nie może być „dopowiadany” dołączonymi do wniosku dokumentami. Podatnik w tym postępowaniu nie powinien, a tym bardziej nie musi udowadniać, iż przedstawiany przez niego stan faktyczny ma umocowanie i potwierdzenie w określonym materiale dowodowym. Opis dokonany we wniosku ma zatem stanowić samoistny element wniosku, który w pełni pozwoli na dokonanie interpretacji przez organ bez konieczności dowoływania się do innych źródeł. Oznacza to nic innego, jak to, że stan faktyczny brany pod uwagę do wydania interpretacji nie może być „dopowiadany” dołączonymi do wniosku dokumentami (zob. wyrok WSA z dnia 22.4.2009 r., sygn. I SA/Kr 1597/08, LEX). Następnie od zainteresowanego wymaga się dokonania analizy prawnej przedstawionego we wniosku stanu faktycznego albo sytuacji przyszłej i dokonania quasi - opinii prawnej, w której w sposób wyczerpujący uzasadni on, dlaczego takie a nie inne rozwiązanie jest najbardziej prawidłowe w jego indywidualnej sprawie.

W postępowaniu w sprawie wydania indywidualnej interpretacji cały ciężar jak najdokładniejszego przedstawienia stanu faktycznego zaistniałego lub zdarzenia przyszłego, spoczywa wyłącznie na zainteresowanym podmiocie, gdyż to on wyłącznie odpowiada za kompletność oraz za wszelkie nieścisłości w przedstawionym organowi wniosku, tak zgodnie z wyrokiem WSA z 26.2.2008 r., sygn. III SA/Wa 20/2008, LEX. Rola organu podatkowego w tym postępowaniu jest zatem zasadniczo inna aniżeli w „klasycznym” postępowaniu podatkowym, w którym to zgodnie z dyspozycją art. 187 w zw. z art. 122 O. p. organ w toku postępowania podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego gdyż jest to jego obowiązkiem ( organ jedynie w drodze wyjątku może wezwać stronę do uzupełnienia swojego stanowiska na podstawie art. 169 O. p., tak też wyrok WSA z dnia 3.9.2009 r., sygn. I SA/Gl 298/09, LEX). Organ nie upewnia się, czy podatnik prawidłowo zidentyfikował wszystkie istotne dla niego elementy (nie przeprowadza się w tym zakresie ani postępowania dowodowego, ani postępowania kontrolnego, ani czynności sprawdzających), i nie „poszukuje” innych aniżeli wskazanych przez zainteresowanego elementów mogących mieć wpływ na skuteczność ochrony wynikającej z indywidualnej interpretacji (nie uzupełnia on materiału, na podstawie którego będzie wydawana indywidualna interpretacja). Zgodnie z wyrokiem WSA z dnia 24.2.2009 r., sygn. III SA/Wa 1934/08, LEX, jedyną dopuszczalną ingerencją organu podatkowego w opisany przez wnioskodawcę stan faktyczny jest uznanie go za niewyczerpujący, co stanowi brak formalny wniosku o interpretację, podlegający uzupełnieniu w trybie art. 169 O. p.

Wzór urzędowego formularza jest tak skonstruowany, by poprawnie wypełniony przez zainteresowanego, pozwolił na dokonanie rozstrzygnięcie w sprawie. Jeżeli podmiot źle wypełni formularz w tym jakiś punkt w ogóle nie zostanie wypełniony, a braki są tego rodzaju, że skutkują niemożnością rozpoczęcia postępowania interpretacyjnego wówczas zgodnie z art. 169 §1 O. p. w zw. z art. 14h O. p., organ podatkowy wzywa składającego wniosek o indywidualną interpretację do uzupełnienia braków we wniosku w terminie 7 dni, których istnienie powoduje niemożność dokonania merytorycznego rozstrzygnięcia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Jeżeli podanie nie zawiera adresu organ pozostawia je bez rozpatrzenia. W takim przypadku nie dokonuje się wezwania oraz nie wydaje się postanowienia o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia, na które przysługuje zażalenie.

W nauce przedmiotu ( np. A. Kabat, Wiążące interpretacje przepisów prawa podatkowego – korzyści po zmianach? (cz. I), Prawo i Podatki, 2/2007) pojawiają się jednak głosy, chcące złagodzić położenie podatnika, zgodnie z którymi od wnioskodawcy nie można wymagać by przedstawił on kompleksową i prawniczo profesjonalną opinię na temat interpretacji przepisów w jednostkowej sprawie, gdyż jest zbyt daleko idące. Ma on przedstawić stan faktyczny i w oparciu o niego zadać organowi pytanie, na które powinien sam odpowiedzieć proponując, jego mniemaniu, najlepsze rozwiązanie.

W tej sprawie wypowiedział się WSA w Warszawie w wyroku z dnia 24.9.2009 r, sygn. III SA/Wa 702/09, LEX, którego rozstrzygnięcie należy w tym miejscu obszernie przytoczyć. Zgodnie z nim z wnioskiem o wydanie interpretacji mogą występować osoby, które nie znają prawa podatkowego, celem zaś wprowadzenia instytucji interpretacji indywidualnych było, między innymi, umożliwienie takim osobom uzyskania informacji w przedmiocie treści i znaczenia przepisów prawa podatkowego mających zastosowanie w określonym stanie faktycznym i uchronienie ich przed ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami ich nieznajomości. Ze względu zatem na treść powołanego przepisu [art. 14b §3 O. p.- P. Sz.], jak i na cel instytucji prawnej, z którą jest związana zawarta w nim regulacja, nie można wymagać, aby wnioskodawca przedstawił swoje stanowisko w sprawie w sposób szczegółowy i poparty wywodem prawnym. Sposób wyrażenia tego stanowiska może być różny, zależnie od tego jakich okoliczności dotyczy stan faktyczny, jaki jest stopień skomplikowania, jak dużo problemów prawnopodatkowych zgłasza w związku z nim wnioskodawca. Istotne jest, aby z treści całego wniosku można było wywieść, jaki jest jego pogląd prawny co do problemu lub poszczególnych problemów prawnopodatkowych, których rozwiązania oczekuje on od organu.

@page_break@

A. Kabat uważa, że wspomniany obowiązek wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego przez zainteresowanego należy uznać za spełniony o ile będzie on zrozumiałym przedstawieniem zagadnienia, które w ocenie wnioskodawcy wymaga wyjaśnienia (S. Babiarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, R. Hausner, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2009, s. 106). H. Filipczyk uznaje, że „wnioskodawca nie występuje przecież z pozycji podmiotu zobowiązanego do posiadania szerokiej wiedzy podatkowej- wręcz przeciwnie, wiedzę taką chce dopiero pozyskać” (H. Filipczyk, Indywidualne interpretacje prawa podatkowego – prawo i praktyka, Warszawa 2011, str. 53). Ze stanowiskami tymi zgadza się, aczkolwiek tylko do pewnego stopnia, H. Dzwonkowski, który uważa, że o ile założenia te są korzystne dla zainteresowanego w aspekcie teoretycznym, to nie przystają one niestety do realiów życia codziennego. Autor podnosi, że „[…] złożenie wniosku o interpretację jest wejściem w spór prawny z organem podatkowych. Wymaga przekonania pracowników organu podatkowego za pomocą ścisłych i precyzyjnych argumentów prawnych, że przedstawione we wniosku stanowisko jest prawidłowe. Jeżeli podatnik nie prezentuje swoich racji w sposób profesjonalny i wyczerpujący, stawia się już na wstępie w gorszej pozycji procesowej. Utrudnia to też obronę swoich racji przed sądem administracyjnym, jeśli racje te nie zostaną uznane przez organ administracji podatkowej”(H. Dzwonkowski (red.) Ordynacja podatkowa, Rok 2011. Komentarz, Warszawa 2011, C.H. Beck). W zupełności wystarcza bowiem by przyszły podatnik opisał jak w odniesieniu do jego osobistej sprawy które i w jaki sposób powinny być zastosowane przepisy prawa podatkowego. Ten opis nie musi spełniać wymogów stawianych opinii sporządzanej przez profesjonalnego prawnika.

Pamiętać należy, że wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji nie może być uzupełniany po zakończeniu postępowania interpretacyjnego czyli po wydaniu przez organ interpretacji. WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 12.3.2009 r., sygn. I SA/Rz 821/08, LEX, stwierdził, że organ dokonujący interpretacji nie może uwzględnić zmiany stanu faktycznego dokonanej przez Wnioskodawcę już po wydaniu indywidualnej interpretacji. W celu uzyskania interpretacji indywidualnej odnośnie rozszerzonego stanu faktycznego i odmiennego stanowiska Wnioskodawcy, ze wskazaniem nowych przepisów, będących przedmiotem interpretacji, podatnik powinien wystąpić z nowym wnioskiem.
Podsumowując należy podkreślić, że dokładny opis stanu faktycznego jest kluczowy z kilku względów. Po pierwsze, tylko precyzyjny opis stanu faktycznego gwarantuje możliwość urzeczywistnienia w pełni ochrony jaka jest przewidziana w przypadku jej zmiany czy uchylenia przez sąd. Rozmijanie się więc stanu faktycznego ze stanem opisanym we wniosku będzie powodowało brak możliwości skorzystania z ochrony przysługującej na mocy indywidualnej interpretacji. Po drugie, tylko osoba zainteresowana dokładnie wie, w jakim zakresie interesuje go otrzymanie indywidualnej interpretacji i uzewnętrznia tę wiedzę właśnie poprzez opisanie jej w formularzu (lub załączniku do niego w przypadku obszernego stanu faktycznego). Pamiętać należy, że nawet jeżeli dany problem prawny jest znany organowi z urzędu, to nie uprawnia to organu interpretacyjnego do prowadzenia postępowania interpretacyjnego posiłkując się tylko w części wnioskiem, a w części nieopisanej przez zainteresowanego, wykorzystywać wiedzę „własną” organu. W interesie wyłącznie zainteresowanego jest więc jak najdokładniejsze opisanie stanu faktycznego. Od skrupulatności wnioskodawcy, a także umiejętności dokonania przez niego selekcji, zależeć będzie czy organ wyda interpretację, która skutecznie ochroni podatnika, gdy się do niej zastosuje.

Zgodnie z §4 art. 14b O. p. wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej podpisuje oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych.