1. Istota wyniku finansowego
Wynik finansowy stanowi wyrażony w pieniądzu rezultat działalności podmiotu gospodarczego w pewnym okresie (miesiąca, roku obrotowego). Może on być wielkością dodatnią (zysk) lub ujemną (strata). Zależy to od wielkości poszczególnych elementów kształtujących wynik finansowy. Należy podkreślić, że przedstawiona definicja wyniku finansowego jest często cytowana w literaturze. Posiada jednak jedną podstawową wadę, a mianowicie istotę wyniku finansowego określa się w drodze przytaczania innych pojęć, które w dalszej kolejności należy definiować. Należy stwierdzić, że wynik finansowych informuje o zmianie majątku własnego (kapitału własnego) za określony przedział czasu (wzrost kapitału własnego – zysk, spadek kapitału własnego – strata). Zmiana ta nie jest jednak spowodowana wniesieniem lub wycofaniem środków przez właścicieli.
Dla udowodnienia poprawności przedstawionej definicji wyniku finansowego warto przytoczyć definicję przychodów i kosztów określoną w art. 3 ust. 1 pkt 30 i 31 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm.) a mianowicie:
- pod pojęciem przychodów i zysków rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.
- koszty i straty wyrażają uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
2. Ustalanie wyniku finansowego w spółkach osobowych - brutto czy netto?
Wynik finansowy składa się z wyniku:
- działalności operacyjnej (handel, produkcja),
- pozostałej działalności operacyjnej,
- operacji finansowych,
- operacji nadzwyczajnych.
Ustalając wynik finansowy dla każdego segmentu działalności podstawowej, należy określić przychody i koszty. Sposób ich określenia zależy od zasad ewidencji, szczególnie ewidencji kosztów. W związku z tym można wyróżnić wynik ze:
- sprzedaży produktów (różnica między przychodami ze sprzedaży produktów a kosztem wytworzenia sprzedanych produktów),
- sprzedaży materiałów i towarów (różnica między przychodami ze sprzedaży materiałów i towarów a wartością sprzedanych materiałów i towarów),
- pozostałej działalności operacyjnej (różnica między pozostałymi przychodami operacyjnymi a pozostałymi kosztami operacyjnymi),
- operacji finansowych (różnica między przychodami finansowymi a kosztami finansowymi),
- operacji nadzwyczajnych (różnica między zyskami a stratami nadzwyczajnymi).
Sumując poszczególne wyniki oblicza się wynik brutto, który ulega zmniejszeniu o obowiązujące obciążenia wyniku finansowego, głównie z tytułu podatku dochodowego. Powstała kwota jest wynikiem netto.
W przypadku jednostek gospodarczych osób fizycznych powstaje wątpliwość na jakim poziomie ustalać wynik finansowy - brutto czy netto? Pytanie to wynika z tego, że osoby te są opodatkowane podatkiem od osób fizycznych, którego wymiar nie zawsze zależy od wartości dochodu wynikającego z ksiąg rachunkowych.

W spółkach osobowych, przedsiębiorstwach osób fizycznych wynik finansowy brutto jest zarazem wynikiem finansowym netto. Wszystkie wydatki np.: zaliczki na poczet zysku, wpłaty podatku dokonane przez jednostkę, wpłaty składek ubezpieczeń zdrowotnych stanowią zmniejszenie wniesionego przez wspólników kapitału. Dlatego ewidencja tych wydatków powinna być prowadzona przy wykorzystaniu konta „2 - Rachunek właściciela (li)” (schemat 1).

Konto to obciąża się z tytułu:
- niewpłacenia przez właściciela do kasy przedsiębiorstwa środków pieniężnych ze sprzedaży wyrobów lub usług zapłaconej przez odbiorcę gotówką bezpośrednio właścicielowi;
- pobrania przez właściciela środków pieniężnych z kasy na cele prywatne;
- pobrania przez właściciela środków pieniężnych na zakupy związane z celami przedsiębiorstwa;
- wydatków z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, składek ubezpieczeń zdrowotnych opłaconych przez jednostkę na rzecz właściciela.
Konto „Rachunek właściciela” uznaje się głównie z tytułu:
- wpłaty do kasy bądź banku osobistych środków pieniężnych właściciela;
- uregulowania zobowiązań pieniężnych przez właściciela z jego własnych środków (bez pobierania z kasy);
- przedłożonych faktur, rachunków za dokonane zakupy przez właściciela (opłacone), na które wcześniej nie były pobierane środki pieniężne.

Konto „Rachunek właściciela” może wykazywać dwa salda. Saldo Wn informuje o zmniejszeniu zaangażowanego przez właściciela kapitału, natomiast saldo Ma określa wzrost wniesionego kapitały. Dlatego sporządzając bilans firmy należy skorygować kapitał własny o saldo konta „Rachunek właściciela”.