Istotą sporu w sprawie jest ustalenie początku biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w sytuacji, gdy podatnik złoży oświadczenie, że przychód ze sprzedaży przeznaczy w ciągu 2 lat na cele mieszkaniowe.

W przedmiotowej sprawie podatnik w lipcu 2005 r. sprzedał lokal mieszkalny. Złożył też oświadczenie, że środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przeznaczy w ciągu 2 lat na zakup mieszkania. Ostatecznie podatnik na zakup mieszkania przeznaczył nieznacznie mniej niż uzyskał ze sprzedaży, a część pieniędzy przeznaczył na zakup żarówek, chłodziarko-zamrażarki, pralki, opłacił transport sofy. Fiskus uznał, że wydatki ponoszone na zakup m.in. lodówki i pralki dotyczą wyposażenia lokalu, a nie jego modernizacji czy remontu, a więc nie mogą być objęte zwolnieniem podatkowym. W lipcu 2011 r. fiskus określił więc podatnikowi zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodu, który na te cele nie został przeznaczony.

W skardze do WSA podatnik zarzucił fiskusowi, że ten wadliwie nie uwzględnił upływu terminu przedawnienia. Zdaniem podatnika termin płatności podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości następuje po upływie terminu 14 dni, licząc ten termin od dnia dokonania odpłatnego zbycia.

WSA skargę oddalił i wskazał, że skoro sprzedaż lokalu miała miejsce w lipcu 2005 r., to termin płatności podatku, w związku z niewywiązaniem się z ustawowych warunków, upłynął w lipcu 2007 r. Natomiast termin przedawnienia zaczął biec od 31 grudnia 2007 r. a upłynął z końcem 2012 r.

Sprawa trafiła do NSA. Sąd kasacyjny uznał, że WSA źle wskazał upływ terminu przedawnienia. Sąd podkreślił, że dla podatników składających oświadczenie o przeznaczeniu środków na cele mieszkaniowe nie następuje odroczeniu terminu płatności podatku. Nieracjonalne byłoby określanie im innego terminu płatności podatku, skoro przychód ma być zwolniony od opodatkowania. Zdaniem sądu ustawodawca, określając warunki zwolnienia i pozwalając na wstrzymanie się z zapłatą podatku, ułatwia rozliczenie podatkowe. Podatek zapłacony w przypadku spełnienia warunków zwolnienia stanowiłby bowiem nadpłatę, jako zapłacony nienależnie, a podatnik musiałby występować z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Skoro warunkiem zwolnienia jest przeznaczenie całości środków na cele mieszkaniowe, podatnik musiałby płacić podatek z innych środków bądź skorzystać ze zwolnienia tylko w części.

Według sądu, choć ustawodawca nakazuje, w przypadku niespełnienia warunków zwolnienia, zapłatę podatku najpóźniej następnego dnia po upływie terminów, to wyrażenia "termin płatności" używa wyłącznie w odniesieniu do terminu określonego w art. 28 ust. 2 ustawy o PIT. Termin, o którym mowa w art. 28 ust. 3 ustawy o PIT ("najpóźniej dnia następnego po upływie terminów") nie stanowi zatem nowego, w stosunku do określonego w art. 28 ust. 2 ustawy o PIT, terminu płatności podatku. Termin płatności podatku w przypadku zbycia nieruchomości i praw majątkowych, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c jest tylko jeden i został on określony w art. 28 ust. 2 ustawy o PIT. Ten tylko termin ma znaczenie dla określenia początku biegu terminu przedawnienia.

Wyrok NSA z 4 kwietnia 2014 r., II FSK 1110/12

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego