W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka, która wypłaca należności na rzecz nierezydentów. Może zastosować obniżoną stawkę podatkową wynikającą z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub nie pobrać podatku zgodnie z tą umową, pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. Dotychczas Spółka w każdym roku podatkowym żądała od swoich kontrahentów nowych certyfikatów rezydencji. Z analizy tych certyfikatów wynika, że w 99 proc. przypadków podmioty te od wielu lat nie zmieniły rezydencji podatkowej.

Zdaniem spółki, posiadanie certyfikatu rezydencji określonego podmiotu wraz z uzyskanymi od tego podmiotu w kolejnych latach podatkowych oświadczeniami złożonymi w formie pisemnej lub mailowej, stanowi podstawę uznania, iż spółka jest w posiadaniu aktualnego certyfikatu rezydencji podatkowej tego podmiotu. Dlatego też, zdaniem spółki, konieczność przedłożenia przez podatnika nowego certyfikatu rezydencji powstaje tylko w sytuacji, gdy w dotychczasowym certyfikacie dane o miejscu zamieszkania lub siedzibie podatnika utracą swoją aktualność.

Fiskus nie zgodził się z tym stanowiskiem i uznał, że spółka po każdej wypłacie należności powinna uzyskiwać certyfikat rezydencji wydany po dacie wypłaty stwierdzający rezydencje podatkową za okres wypłaty należności.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd kasacyjny podkreślił, że certyfikat rezydencji może dotyczyć zarówno zaistniałych, tj. teraźniejszych (lub przeszłych stanów faktycznych), jak również przyszłych okoliczności faktycznych. Nie do zaakceptowania jest zatem pogląd fiskusa, że ważność certyfikatu rezydencji ogranicza się w czasie jedynie do dnia wydania (wystawienia) tego dokumentu. Zdaniem sądu wykładnia przyjęta przez fiskusa, mogłoby w praktyce oznaczać w ogóle brak możliwości skorzystania przez spółkę z wydanego mu certyfikatu rezydencji.

Trafnie zatem stanowisko, że w sytuacji, gdy w treści certyfikatu rezydencji nie ma wskazania okresu jego ważności, certyfikat taki z uwagi na fakt, że potwierdza istnienie określonego stanu faktycznego zachowuje swoją aktualność tak długo, jak długo nie ulegnie zmianie potwierdzony w nim stan faktyczny, czyli nie ulegnie zmianie miejsce zamieszkania podatnika dla celów podatkowych.

Możliwe jest zatem sytuacje, gdy w przypadku zmiany rezydencji podatkowej – dokument ten utraci swoją aktualność w krótkim czasie po uzyskaniu go od podatnika, albo wprost przeciwnie, gdy przy wieloletniej niezmiennej rezydencji podatkowej kontrahenta certyfikat taki pozostanie aktualny przez kilka lat.

Wyrok NSA z 27 maja 2014 r., II FSK 1563/12

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego