Sprawa dotyczyła pracownicy szpitala zatrudnionej w nim nieprzerwanie przez okres 20 lat. Przez ostatnie lata na podstawie umowy na czas określony. W 2013 r. szpital podpisał ze spółką zewnętrzną porozumienie, na podstawie którego doszło do przejęcia pracowników dotychczas zatrudnionych przez szpital. Porozumienie to zmierzało do powierzenia wykonywania usług gastronomicznych w zakresie przygotowywania i dostarczania posiłków dla pacjentów szpitala podmiotowi zewnętrznemu, przy pełnym wykorzystaniu zasobów osobowych dotychczasowego pracodawcy. Treścią przedmiotowego porozumienia było m.in. zapewnienie wszystkim przejmowanym pracownikom ogółu praw i obowiązków wynikających z treści umów o pracę, regulaminu pracy i regulaminu wynagradzania obowiązujących w szpitalu. Spółka z o.o. zobowiązała się również, że żadnemu z przejmowanych pracowników nie wypowie umowy o pracę ani też warunków pracy i płacy przez okres 36 miesięcy od daty rozpoczęcia świadczenia usługi gastronomicznej w zakresie przygotowywania i dostarczania posiłków dla pacjentów szpitala. Na zabezpieczenie niniejszego postanowienia szpital i spółka postanowiły, że każdemu z pracowników, w stosunku do którego doszło do sprzecznego z porozumieniem wypowiedzenia umowy o pracę lub wypowiedzenia warunków pracy i płacy, zapłaci odprawę lub dodatek, których wysokość została szczegółowo określona w tym porozumieniu.

Niestety tak stało się w przypadku podatniczki. Podatniczka musiała jednak wcześniej wywalczyć w sądzie rejonowym tą odprawę, ponieważ spółka uznała, że pracownica nie była objęta gwarancją zatrudnienia wynikającą z tego porozumienia. Wyrokiem z 20 grudnia 2016 r. sąd rejonowy zasądził jednak kwotę nieco ponad 64 tys. zł odprawy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Spółka od wypłaconej sumy pieniężnej (zasądzonej wyrokiem) obliczyła, pobrała i odprowadziła zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Spółka uznała, że kwota ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym i nie podlega zwolnieniu przedmiotowemu w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Dlatego też, działając jako płatnik pobrał z tytułu tej sumy zaliczkę na poczet podatku dochodowego.

Według podatniczki kwota otrzymanej wskutek wytoczonego pozwu o zapłatę odprawy z tytułu gwarancji zatrudnienia jest objęta zwolnieniem – w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b) ustawy o PIT. Podatniczka uznała, że art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT obejmuje zwolnieniem także świadczenia w postaci odszkodowań lub zadośćuczynień, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z uregulowań układów zbiorowych pracy, innych porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Według niej porozumienie zawarte między szpitalem a spółką jest objęte zakresem stosowania art. 9 § 1 Kodeksu pracy, stanowiącego o źródłach prawa pracy. Celem niniejszego porozumienia było zapewnienie pracownikom Szpitala warunków pracy nie gorszych niż te, które obowiązywały przed jego wejściem w życie. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 9 § 1 Kodeksu pracy za źródła pracy uznaje się te postanowienia porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów, które określają prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Spełniony zatem został pierwszy z ww. warunków zwolnienia.

Według podatniczki odprawy są rodzajem odszkodowania lub zadośćuczynienia. Podatniczka miała tu na myśli odprawy, jako pewną formę szeroko rozumianego odszkodowania bądź zadośćuczynienia wypłaconego na podstawie przepisów prawa pracy (w tym regulaminów i postanowień wewnętrznych). Jej zdaniem chodzi bowiem o to, aby pracownik, który otrzymuje od pracodawcy świadczenia łagodzące skutki pewnych negatywnych dla niego zdarzeń, nie musiał, co do zasady, dodatkowo ponosić ciężaru podatku.

Fiskus się nie zgodził. Jego zdaniem odprawa jest świadczeniem pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy. Odprawa nie może więc zostać uznana za odszkodowanie czy zadośćuczynienie. Istoty odprawy nie należy zatem doszukiwać się w twierdzeniu, że tego typu świadczenie ma dorozumiany charakter odszkodowania (rekompensaty), czyli jest zadośćuczynieniem pracownikowi straty w związku z brakiem możliwości osiągnięcia wynagrodzenia u dotychczasowego pracodawcy. Bezdyskusyjnym jest, że nie są to świadczenia o takim samym charakterze.

Według organu wypłacone podatniczce świadczenie w postaci odprawy, jako związane ze stosunkiem pracy, należy więc zakwalifikować do przychodu określonego w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, tj. do przychodu ze stosunku pracy. Spółka postąpiła więc prawidłowo pobierając zaliczkę na podatek w związku z wypłatą odprawy.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 czerwca 2017 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4011.16.2017.1.HK, LEX nr 348137