W przedmiotowej sprawie komornik sądowy wystąpił do fiskusa z zapytaniem, czy od sprzedaży na licytacji publicznej nieruchomości będącej własnością dłużnika winien obliczyć i odprowadzić VAT na rachunek bankowy urzędu skarbowego.

Zdaniem fiskusa tak, a zdaniem komornika nie. Komornik uznał, że brak jest podstaw prawnych i faktycznych do pobrania kwoty podatku z ceny uzyskanej w trakcie postępowania egzekucyjnego, a norma dotycząca obowiązków płatników jest niepełna i nieprecyzyjna, co powoduje, że nie jest możliwe jej praktyczne stosowanie. Komornik w istocie kwestionował więc zgodność z Konstytucją art. 18 ustawy o VAT. Fiskus uznał jednak, że komornik sądowy jest płatnikiem VAT od dostawy dokonanej w wyniku prowadzonego określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne, nawet jeżeli dokonuje tylko niektórych czynności.

W systemie LEX znajdziesz zagadnienie powiązane z tym artykułem:

Plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji sądowej

Najczęściej czytane w temacie:

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

Zamów bezpłatny dostęp na 14 dni

To zagadnienie zawiera:

{"dataValues":[76,27,9,8,1],"dataValuesNormalized":[13,5,2,2,1],"labels":["Komentarze i publikacje","Orzeczenia i pisma urz\u0119dowe","Procedury","Pytania i odpowiedzi","Akty prawne"],"colors":["#007AC3","#EA8F00","#E5202E","#940C72","#85BC20"],"maxValue":121,"maxValueNormalized":20}

Najczęściej czytane w temacie:

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

Zamów bezpłatny dostęp na 14 dni

Sprawa trafiła do NSA. Sąd podkreślił, że podnoszony zarzut został już przesądzony przez TK, który orzekł, że art. 18 ustawy o VAT w zakresie, w jakim nakłada na komorników sądowych obowiązki płatnika podatku od dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, polegającej na sprzedaży nieruchomości będącej własnością dłużnika, jest zgodny z art. 2 Konstytucji.

Ustanowienie komornika sądowego płatnikiem VAT ma zapewnić odprowadzenie należnego podatku od sprzedaży w ramach postępowania egzekucyjnego, a zatem w sytuacji, gdy istnieją podstawy do przyjęcia, że podatnik będący niesolidnym dłużnikiem nie będzie skory do uiszczenia podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w toku egzekucji. A określenie "dostawa towaru" obejmuje także prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności w rozumieniu art. 999 § 1 k.p.c., a zbywane podczas licytacji prawo mieści się w pojęciu towaru zdefiniowanym w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.

Sąd podkreślił, że w świetle praktyki związanej z realizacją przez komorników sądowych obowiązku płatnika podatku od towarów i usług argumentem na rzecz niekonstytucyjności art. 18 ustawy o VAT nie może być to, że komornik nie ma prawnej i faktycznej możliwości wykonania nałożonego na niego obowiązku. Zdaniem sądu w przypadku, gdy sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji podlega VAT, suma ulegająca podziałowi, którą wymienia się w planie podziału, powinna być pomniejszona o VAT. VAT nie może być objęty planem podziału i zaspokajany w kolejności, według zasad przewidzianych w art. 1025 i art. 1024 k.p.c. Sąd powołał się także na dane statystyczne, które nie potwierdzają braku faktycznych możliwości wykonania przez komorników sądowych obowiązku płatnika podatku od towarów i usług. Z tych danych wynika, że komornicy w przeważającej większości dobrowolnie wykonali obowiązki płatnika podatku od towarów i usług od dokonywanej w trybie egzekucji dostawy nieruchomości będącej własnością dłużnika będącego podatnikiem tego podatku. Komornik ma zatem wpływ na naliczenie danin obciążających zbyty majątek zgodnie z odrębnymi przepisami.

Wyrok NSA w Warszawie z 27 kwietnia 2012 r., I FSK 923/11