Istota sporu w przedmiotowej sprawie dotyczy dopuszczalności odliczenia na podstawie art. 27b ustawy o PIT opłaconych w Niemczech przez podatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne. W przedmiotowej sprawie organ podatkowy uznał, że podatnik nie był uprawniony do skorzystania z odliczenia, ponieważ nie wykazał, że świetle obowiązujących w Niemczech przepisów prawa składki te były obowiązkowe, ani też tego, że podstawą wymiaru odprowadzanej składki nie był dochód zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, za który organ uznał otrzymywaną przez podatnika rentę.

Sprawa trafiła do WSA w Gdańsku. Sąd uznał, że wbrew przekonaniu organów, udowodnienie okoliczności, o których mowa nie ciążyło wyłącznie na podatnikach, gdyż - co istotne - poza przedstawieniem wiarygodnych dowodów opłacenia składek, wiązało się to także z koniecznością poczynienia ustaleń w zakresie treści obowiązujących w Niemczech przepisów prawa.
Zdaniem sądu w tym zakresie konieczny jest obowiązek współdziałania organu i podatnika w dochodzeniu do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy.

Sąd przyjął, że organ przed wydaniem decyzji powinien wezwać podatnika do uzupełnienia i sprecyzowania wskazanych twierdzeń, czy też przedłożenia innych dowodów. Nie może jednak domagać się od strony wskazywania konkretnych przepisów prawa danego państwa członkowskiego UE, na podstawie których strona opiera swoje twierdzenia.

Postawę organów podatkowych w niniejszej sprawie sąd ocenił jako bierną. Organy nie wyjaśniły bowiem, czy w niemieckim systemie ubezpieczeń społecznych istnieje możliwość, aby składki opłacane w ramach ubezpieczenia prywatnego można było uznać za składki obowiązkowe, ani też tego, czy system ten przewiduje wariant opłacania obowiązkowych składek na ubezpieczenie zdrowotne niezależnie od wysokości uzyskanego dochodu. Organy nie skorzystały przede wszystkim z przysługujących im w zakresie zagranicznej wymiany informacji podatkowych instrumentów prawnych, o których mowa w art. 27 umowy międzynarodowej pomiędzy PR a RFN, sprecyzowanych m.in. w art. 305b i nast. Ordynacji podatkowej .

Dlatego też zdaniem sądu Dyrektor Izby Skarbowej przy ponownym rozpoznaniu sprawy powinien zwrócić się do Ministerstwa Finansów o wyjaśnienie, na podstawie procedur przewidzianych w polsko-niemieckiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania, kwestii związanych z opłacaniem obowiązkowych składek zdrowotnych na terenie Niemiec, w tym przede wszystkim o ustalanie, czy niemiecki system ubezpieczeń przewiduje opłacanie tego rodzaju składek do dowolnie wybranych przez ubezpieczonych towarzystw ubezpieczeniowych oraz czy system ten może obarczać obywateli opłacaniem obowiązkowej składki pomimo nieosiągania przez nich w Niemczech żadnego dochodu, który podlegałby opodatkowaniu.

W niniejszej sprawie sąd uchylił zaskarżoną decyzję organu podatkowego.

Wyrok WSA w Gdańsku z 3 lipca 2012 r., I SA/Gd 541/12

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz.749 t.j.)

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 t.j.)