Pytanie 

Czy i w którym momencie nabywca akcj zapłaci PCC od sprzedaży tych akcji?

Odpowiedź

Na nabywcy akcji od pracowników ciąży obowiązek podatkowy w PCC. Obowiązek ten powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, tj. z chwilą zawarcia z pracownikiem umowy sprzedaży akcji. Podatek ten płatny jest terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Każda z umów sprzedaży akcji pracowniczych podlega odrębnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, tak więc nawet ustanowienie przez pracowników jednego pełnomocnika, który podpisałby w ich imieniu umowy sprzedaży, nie zwolni nabywcy akcji ze złożenia tylu deklaracji, ile umów cywilnoprawnych zostanie zawartych.

Uzasadnienie

Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) oraz pkt 2 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - dalej u.p.c.c. - podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany praw majątkowych, a także zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 1 u.p.c.c. obowiązek podatkowy, co do zasady, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Ciąży zaś, z zastrzeżeniem art. 5 u.p.c.c., przy umowie sprzedaży - na kupującym.

Na mocy art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) u.p.c.c. przy umowie sprzedaży akcji podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa prawa majątkowego. Natomiast stawka podatku wynosi 1%.

Stosownie do art. 2 pkt 4 lit. b) tiret trzeci u.p.c.c. wyłączenie od opodatkowania czynności cywilnoprawnych, stosowane gdy przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług, nie dotyczy umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W związku z powyższym na nabywcy akcji od pracowników ciąży obowiązek podatkowy w PCC. Obowiązek ten powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, tj. z chwilą zawarcia z pracownikiem umowy sprzedaży akcji.

Podobnie w przypadku gdy spółdzielnia dokona sprzedaży akcji spółki osobie fizycznej za 500 zł, transakcja taka podlegać będzie podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 u.p.c.c. podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. W przypadku sprzedaży akcji dokonywanych w formie aktu notarialnego, na mocy art. 10 ust. 2 u.p.c.c., płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych będzie notariusz.

Jak wyjaśnił Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach - w interpretacji indywidualnej z 2 grudnia 2008 r. IBPBII/1/436-171/08/MZ, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży jako poszczególne jednostkowe czynności cywilnoprawne. Jeżeli w jednym dniu zostanie zawartych kilka umów sprzedaży, nawet pomiędzy tymi samymi osobami, każda z nich podlega odrębnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym nie istnieje możliwość sumowania wartości poszczególnych odrębnych umów sprzedaży. Każda z nich podlega odrębnemu opodatkowaniu i z każdą z umów wiążą się obowiązki wynikające z przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, łącznie z obowiązkiem złożenia stosownej deklaracji od każdej umowy.

Obowiązku tego nie zmieni nawet ustanowienie przez pracowników jednego pełnomocnika, który podpisałby w ich imieniu umowy sprzedaży, gdyż to nie pełnomocnik będzie stroną umowy, a jego mocodawca.

Nabywca akcji pracowniczych nie musi jednak osobiście składać i podpisywać deklaracji, zgodnie bowiem z art. 80a § 1 i art. 80b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - dalej o.p. - jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, deklaracja, w tym deklaracja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, może być podpisana także przez pełnomocnika podatnika.

Podpisanie deklaracji przez pełnomocnika zwalnia podatnika z obowiązku podpisania deklaracji.

Na podstawie art. 80a § 2 o.p. pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji oraz zawiadomienie o odwołaniu tego pełnomocnictwa składa się organowi podatkowemu właściwemu w sprawach podatku, którego dana deklaracja dotyczy. W przypadku, o którym mowa w pytaniu, gdy nabywcą akcji pracowniczych jest spółka zagraniczna, na mocy art. 12 ust. 3 u.p.c.c. właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Dowiedz się więcej z książki
Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł