Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) umorzenie możliwe jest jedynie w odniesieniu do zaległości podatkowej, a więc w stosunku do podatku niezapłaconego w terminie płatności.

Wnioski o umorzenie podatku złożone przed upływem terminu płatności nie mogą zostać rozpatrzone. Organ podatkowy w takiej sytuacji odmawia wszczęcia postępowania, a powyższa praktyka znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.
W przypadku umorzenia przez organ podatkowy zaległości w całości lub w części, umorzeniu z mocy prawa podlegają odsetki za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa, o czym stanowi art. 67a § 2 Ordynacji podatkowej. W przypadku umorzenia zaległości podatkowej na podatniku nie ciąży obowiązek zapłaty odsetek za zwłokę.

Natomiast w przypadku złożenia przez podatnika podania o umorzenie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są naliczane do dnia wniesienia podania.

Gdy doręczenie podatnikowi decyzji odmawiającej umorzenia zaległości podatkowej nastąpi po upływie dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, dalsze odsetki za zwłokę są naliczane z wyłączeniem okresu od dnia następującego po dniu wniesienia podania do dnia doręczenia tej decyzji, włącznie z tym dniem.