Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego

Mam pytanie dotyczące zmiany ustawy o rachunkowości, która weszła w życie 26 stycznia 2017 r. Tą zmianą został miedzy innymi dotknięty art. 49 ust. 3, a mianowicie część dotycząca sprawozdania z działalności, która została powiększona o informacje dotyczące: kluczowych finansowych wskaźników efektywności związanych z działalnością jednostki; kluczowych niefinansowych wskaźników efektywności związanych z działalnością jednostki oraz informacje dotyczące zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego.

Jakiego rodzaju wskaźniki (wg Państwa opinii) powinny zostać zawarte w tych dwóch podpunktach na przykładzie spółki handlowej (sprzedaż detaliczna)?

Odpowiedź:

W myśl zmienionego art. 49 ust. 3 ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 z późn. zm.) – dalej u.o.r., sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować również, o ile jest to istotne dla oceny rozwoju, wyników i sytuacji jednostki, co najmniej:

1) kluczowe finansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki;

2) kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki oraz informacje dotyczące zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego.

Ustawa nie precyzuje, jakiego rodzaju kluczowe, finansowe i niefinansowe wskaźniki efektywności powinny być podane w sprawozdaniu z działalności jednostki, ale na podstawie literatury przedmiotu można stwierdzić, że KPI (ang. Key Performance Indicators), czyli Kluczowe Wskaźniki Efektywności – są to wskaźniki wydajności danej organizacji (jednostki) stosowane w procesie pomiaru realizacji jej celów.

Kluczowe Wskaźniki Efektywności można zdefiniować jako finansowe i niefinansowe wskaźniki (mierniki), które stosowane są do pomiaru stopnia realizacji celów danej jednostki. Przy wykorzystaniu szeregu mierników analizowane mogą być m.in. terminowość działań, poziom błędów i reklamacji, poziom satysfakcji klientów, dostawców i pracowników.  Ich podstawowym zadaniem jest ocena, a tym samym wspieranie procesów osiągania celów operacyjnych, jak również strategicznych przedsiębiorstwa. Pozwalają one ocenić, czy jednostka podąża w dobrym, czy też złym kierunku. Kluczowe wskaźniki efektywności stanowią zatem istotne narzędzie kontroli, które może być stosowane do oceny bieżących działań w celu realizacji określonej strategii – celów operacyjnych oraz strategicznych.

W zakresie kluczowych wskaźników efektywności o charakterze finansowym można moim zdaniem wymienić, m.in.:

– zyskowność i przychodowość firmy,

– największe wydatki.

– zwrot z inwestycji,

– stan zadłużenia w stosunku, np. do osiąganych przychodów, aktywów netto, itp.

– procentowy postęp w realizacji założonego celu o charakterze finansowym,

– liczbę prowadzonych i wykonanych projektów oraz przychody z ich realizacji,

– skuteczność działań marketingowych.

Do kluczowych wskaźników efektywności o charakterze niefinansowym można wg mnie zaliczyć te wskaźniki, które mają wpływ na postrzeganie firmy przez jej kontrahentów czy też pracowników. Mogą to być, przykładowo:

– czas realizacji przyjętych zamówień,

– terminowość dostaw do klienta,

– produkt i jego walory, relacje z klientami, sposób i poziom obsługi klientów, serwis, marka, reputacja,

– dostosowywanie się do potrzeb klientów,

– liczba składanych reklamacji – trendy czasowe,

– ilość reklamacji w odniesieniu do liczby sprzedanych produktów,

– stopień satysfakcji klientów,

– rotacja kontrahentów,

– wydajność pracy w przeliczeniu na 1 pracownika, itd.

Przedstawione zostały jedynie przykłady możliwych do zastosowania wskaźników efektywności o charakterze finansowym i niefinansowym. Niestety skonstruowanie właściwego ich zestawu dla danej jednostki jest dość trudne, gdyż musi uwzględniać nie tylko szeroko rozumianą specyfikę firmy, ale równie koncentrować się na najistotniejszych z punktu widzenia efektywności procesach produkcyjnych, handlowych, jak również pozostałych aspektach działalności.

Tadeusz Waślicki, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego

Odpowiedzi udzielono 6.02.2017 r.