Odpowiedź:
Praca w dniu wolnym w wymiarze przekraczającym obowiązującą pracownika dobową normę czasu pracy stanowi pracę w godzinach nadliczbowych wynikających z przekroczenia dobowej normy czasu pracy.
Uzasadnienie:
Pracownikowi, który ze względu na szczególne okoliczności wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy (np. w wolną sobotę), przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym – art. 151[3] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. W zamian za pracę w takim dniu (np. w wolną sobotę) pracodawca ma obowiązek wyznaczyć pracownikowi cały dzień wolny od pracy, bez względu na liczbę przepracowanych godzin w tym dniu.
Jeżeli jednak praca w wolną dla pracownika sobotę wykonywana była w wymiarze wyższym niż obowiązująca pracownika dobowa norma czasu pracy tj. przez więcej niż 8 godzin, godziny pracy przypadające powyżej tej normy stanowić będą pracę nadliczbową wynikającą z przekroczenia dobowej normy czasu pracy. Na powstanie wskazanej pracy w godzinach nadliczbowych nie ma znaczenia fakt udzielenia pracownikowi dnia wolnego od pracy. Dzień wolny rekompensuje bowiem fakt świadczenia przez pracownika pracy w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodni pracy (tj. służy zachowaniu zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy i odpowiedniej liczby dni wolnych od pracy).
Przykładowo z tytułu 9-godzinnej pracy w sobotę pracodawca powinien udzielić pracownikowi cały dzień wolny od pracy oraz wypłać dodatkowe wynagrodzenie za godzinę pracy nadliczbowej zgodnie z art. 151[1] k.p. (ewentualnie udzielić pracownikowi czas wolny od pracy, zgodnie z art. 151[2] k.p.). Jeżeli zatem powstała praca nadliczbowa nie miała miejsca w porze nocnej pracownik nabywa prawo do 50% dodatku do wynagrodzenia (podobnie zresztą jak w przypadku wskazanych w pytaniu 6 godzin pracy nadliczbowej wynikającej z przekroczenia dobowej normy czasu pracy powstałych w dniach pracy pracownika).
W przypadku nieudzielania pracownikowi, do końca okresu rozliczeniowego, dnia wolnego od pracy pierwsze 8 godzin pracy w tym dniu stanowić będzie pracę nadliczbową wynikającą z przekroczenia średniotygodniowej normy czasu pracy, a co za tym idzie, godziny nadliczbowe, za które pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem (zgodnie z art., 151[1] k.p.).
Pamiętaj! Niemniej jednak nawet wypłacenie pracowników wynagrodzenia wraz ze wskazanym dodatkiem nie zrekompensuje dodatkowej pracy w sobotę (zrekompensuje jedynie powstałą w jej wyniku pracę w godzinach nadliczbowych). Prawidłowa rekompensata pracy świadczonej w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy powinna bowiem polegać na udzieleniu pracownikowi dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego w terminie z nim uzgodnionym.
Joanna Kaleta, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 11.03.2016 r.
Jak prawidłowo zrekompensować pracę w dniu wolnym w wymiarze przekraczającym obowiązującą pracownika dobową normę czasu pracy?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoCzy nadgodziny za pracę w sobotę, dla pracownika, który pracuje standardowo od poniedziałku do piątku 8 godzin dziennie, należy wypłacić z dodatkiem 50% czy 100%?Pracownik w miesiącu lutym pracował normalnie 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, przy czym dodatkowo w jednym dniu pracował dłużej 2 godziny (nadgodziny), a w innym dniu pracował 4 godziny ponad normę 8 godzin (razem nadgodziny 6 (2+4) w jednym tygodniu. Ponadto pracownik stawił się na 9 godzin do pracę w sobotę w tygodniu, w którym przepracował 6 godzin w nadgodzinach, o których mowa powyżej.