W przedmiotowej sprawie spółka w oparciu o uchwałę zgromadzenia wspólników zamierza wypłacić udziałowcowi dywidendę w formie niepieniężnej w postaci środków trwałych (budynków i budowli wraz z gruntami oraz prawem wieczystego użytkowania gruntów).

Zdaniem spółki wypłata dywidendy niepieniężnej/rzeczowej na rzecz udziałowca będzie zdarzeniem neutralnym w podatku dochodowym po jej stronie, jako podmiotu wypłacającego. Spółka uznała bowiem, że skoro w przypadku wypłaty dywidendy w formie pieniężnej nie występują żadne skutki podatkowe w CIT dla dokonującego wypłaty (w szczególności nie powstaje przychód podatkowy) to nie sposób przyjąć, aby wypłata dywidendy w formie rzeczowej pociągała za sobą obowiązek rozpoznania przychodu.

Jednak zdaniem fiskusa wypłata dywidendy w formie niepieniężnej w drodze przeniesienia na udziałowców spółki prawa własności nieruchomości, stanowiących składnik aktywów spółki, spowoduje po stronie spółki wypłacającej dywidendę powstanie przychodu z odpłatnego zbycia praw rozpoznanego na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT. W ocenie organu podatkowego przeniesienie prawa własności w drodze wypłaty dywidendy w postaci niepieniężnej należy bowiem traktować na gruncie ustawy o CIT na równi ze zbyciem tego prawa. A uznanie, że przeniesienie w drodze wypłaty dywidendy prawa własności nieruchomości należy traktować na równi z wypłatą dywidendy w gotówce, spowodowałoby nierówne traktowanie podatników. Podatnik, który najpierw dokonuje sprzedaży nieruchomości, a następnie reguluje swoje zobowiązania z tytułu dywidendy w formie pieniężnej byłby opodatkowany CIT, natomiast podatnik, który bezpośrednio w ww. drodze przeniósł własność nieruchomości, nie osiągnąłby żadnego przychodu. Dlatego też według fiskusa w spółce powstanie przychód podatkowy z tytułu odpłatnego zbycia prawa własności nieruchomości w wysokości wartości rynkowej nieruchomości odpowiadającej wartości dywidendy przeznaczonej do wypłaty.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd kasacyjny nie podzielił stanowiska fiskusa. Jego zdaniem wykładnia art. 12 ust. 1-3 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o CIT nie daje podstaw do uznania, że podjęcie uchwały przez zgromadzenie wspólników o wypłacie zysku w formie niepieniężnej, tzn. w postaci przysługującego spółce prawa własności do nieruchomości skutkuje powstaniem przychodu po jej stronie.

Wypłata przez spółkę dywidendy niepieniężnej nie powinna być bowiem utożsamiana z umową sprzedaży, ani jakąkolwiek podobną umową o charakterze wzajemnym. Przeniesienie własności nieruchomości w wyniku wypłaty dywidendy nie ma charakteru odpłatnego zbycia prawa rzeczowego. Jest ono jednostronną czynnością prawną polegająca na przeniesieniu prawa własności nieruchomości na wspólnika uprawnionego do udziału w zysku na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników.

Wypłata z zysku w formie rzeczowej nie różni się, zdaniem NSA, jeżeli chodzi o konsekwencje podatkowe, od dywidendy wypłacanej w formie pieniężnej.

Wyrok NSA z 22 lutego 2013 r., II FSK 1771/11