Odpowiedź:
Wspólnik spółki cywilnej może być zatrudniony przez spółkę cywilną na podstawie umowy o pracę, o ile przedmiotem tej umowy nie będzie prowadzenie spraw lub reprezentowanie spółki cywilnej. Wspólnik spółki cywilnej, który jednocześnie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, chyba że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Uzasadnienie:
Spółka cywilna może zatrudnić na podstawie umowy o pracę jej wspólnika, pod warunkiem, że do obowiązków pracowniczych takiego wspólnika nie należy prowadzenie spraw spółki lub jej reprezentowanie. Przedmiotem takiej umowy nie mogą być zatem czynności, które należą do obowiązków wspólnika spółki cywilnej. Pogląd taki został sformułowany w dotychczasowym orzecznictwie sądowym (np. uchwała SN z dnia 14 stycznia 1993 r., II UZP 21/92, OSNC 1993, nr 5, poz. 69; wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2003 r., II UK 235/02, M.P.Pr.-wkł. 2004, nr 4, poz. 13). Jeżeli chodzi o podleganie ubezpieczeniom społecznym przez wspólnika spółki cywilnej, który jednocześnie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, to zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) przedmiotowe ubezpieczenia są obowiązkowe tylko z tytułu stosunku pracy, o ile podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tego tytułu, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest co najmniej równa kwocie minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana przez takiego wspólnika spółki cywilnej wiąże się z obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (za wyjątkiem ubezpieczenia chorobowego) tylko wówczas, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Inaczej rzecz się ma z obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Wspólnik spółki cywilnej, który wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej łączy z zatrudnieniem w ramach stosunku pracy podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu zarówno z tytułu tej działalności, jak i z tytułu stosunku pracy. Powyższe wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i c w zw. z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że jeżeli wspólnik spółki cywilnej w ramach zawartej ze spółką cywilną umowy o pracę nie będzie prowadził spraw spółki i jej reprezentował, a jego wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 3000 zł netto, z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej będzie podlegał obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Z tytułu stosunku pracy obowiązkowe będą zarówno ubezpieczenia społeczne, jak i ubezpieczenie zdrowotne.
Piotr Kostrzewa, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 5 marca 2015 r.