Nieodpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, w tym również usług pomocy prawnej, co do zasady, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Powyższe wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Nieodpłatne świadczenie usług może być uznane w niektórych przypadkach za podlegające opodatkowaniu VAT. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Jak podkreślił minister finansów nieodpłatne świadczenie określonych usług prawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli można mu przypisać walor działalności prospołecznej. Jeżeli jednak, udzielanych porad nie można zakwalifikować jako czynności wpisujących się w cel prowadzonej przez niego działalności, wówczas czynności takie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Warunkiem naliczenia w takim przypadku podatku VAT jest poniesienie przez podatnika kosztów w związku ze świadczeniem tych czynności. W praktyce oznacza to, że prawnik, który prowadzi działalność jednoosobowo, nie naliczy podatku od bezpłatnej usługi, gdyż nie ponosi w związku z jej świadczeniem z reguły żadnych kosztów.