Zgodnie z ustawą o PIT odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiące następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji.

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się do momentu zrównania sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową. Tak więc przedsiębiorstwo, które nabyło wartości niematerialne i prawne, będzie pomniejszało podstawę opodatkowania o wartość tychże odpisów. Ich wysokość zależy od wartości początkowej wartości niematerialnej i prawnej (WNiP), od metody amortyzacji oraz częstotliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Jak ustalić stawkę amortyzacji?

Przedsiębiorcy, którzy nabyli wartości niematerialne, muszą określić metodę ich amortyzacji, terminy dokonywania odpisów amortyzacyjnych oraz stawkę amortyzacji. Zgodnie z art. 22m ust. 3 ustawy o PIT, podatnicy ustalają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych na cały okres amortyzacji przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Samodzielne ustalenie stawek amortyzacji jest dla przedsiębiorców dużym udogodnieniem i pozwala efektywnie zaplanować politykę kosztową firmy. Jednak ustawodawca ograniczył swobodę w ustalaniu stawek amortyzacji poprzez minimalny okres, przez jaki WNiP muszą być amortyzowane.

Minimalny okres amortyzacji WNiP

Minimalny okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych zależy od ich rodzaju i nie może być krótszy niż:
- 12 miesięcy – od poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych;
- 24 miesiące – w wypadku licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz praw autorskich, licencji na wyświetlanie filmów oraz emisję programów radiowych i telewizyjnych;
- 60 miesięcy – od pozostałych wartości niematerialnych i prawnych.

Należy podkreśli, że jeżeli wynikający z umowy okres licencji na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów radiowych i telewizyjnych jest krótszy niż 24 miesiące, podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w okresie wynikającym z umowy. Jedyną wartością niematerialną i prawną, dla której czas amortyzacji został narzucony ustawowo, jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Okres amortyzacji w odniesieniu do tych praw wynosi 40 lat.

Małgorzata Jawińska,  Tax Care