Pod koniec 2010 r. wyraźnie poprawiły się nastroje wśród przedsiębiorców: firmy planują wzrost produkcji i nowe inwestycje. Co trzecie przedsiębiorstwo nie zamierza uwzględniać w cenach podwyżki stawek VAT – wynika z najnowszego badania koniunktury przygotowanego przez NBP. Instytut Ekonomiczny NBP co kwartał przeprowadza cykliczne badania koniunktury wysyłając ankiety do przedsiębiorstw z całej Polski. W najnowszej ankiecie z grudnia 2010 r. uczestniczyło 1015 firm. Z udzielonych przez nie odpowiedzi wynika, że pod koniec 2010 r. przedsiębiorstwa odnotowały poprawę swojej sytuacji, mimo problemów związanych z wprowadzeniem nowych stawek VAT. „Poprawiły się zarówno oceny sytuacji bieżącej, jak również prognozy, w tym zwłaszcza popytu i zamówień. Widać przy tym dalszy stopniowy wzrost aktywności inwestycyjnej” – napisali autorzy opracowania.

Odczuwana przez przedsiębiorstwa poprawa koniunktury na rynku dla większości z nich okazała się jednak niewystarczająca do podjęcia decyzji o zatrudnieniu nowych pracowników. Najnowsze badanie pokazało też, że niewiele firm planuje podwyższyć wynagrodzenia, a skala ewentualnych podwyżek jest mniejsza niż w poprzednim kwartale. Z badania wynika, że wzrost zatrudnienia i podwyżki wynagrodzeń częściej planują firmy z kapitałem zagranicznym, najrzadziej zaś takie plany deklarują przedsiębiorstwa publiczne.

Poprawa koniunktury przekłada się na plany firm związane z rozpoczęciem w 2011 roku nowych inwestycji. Najwięcej inwestycji zapowiadają duże i bardzo duże firmy, ale zauważalne jest także ożywienie wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Wzrost aktywności inwestycyjnej przekłada się z kolei na zwiększone zainteresowanie kredytami bankowymi. Autorzy opracowania podkreślają jednak, że mniejsze wydatki nadal będą raczej pokrywane z własnych zasobów inwestorów.  Przedsiębiorcy relatywnie dobrze oceniają swoją płynność, choć powoli zwiększa się odsetek firm odczuwających problemy finansowe. Na razie jednak nie ma to wpływu na pogorszenie terminowości spłaty kredytu. „Obsługa zadłużenia wobec banków poprawiała się nieprzerwanie w ostatnich sześciu kwartałach i jest obecnie na jednym z najwyższych poziomów w historii badania” – zauważają autorzy opracowania. Jak wyjaśniają, korzystny wpływ na terminowość spłat ma zarówno niska cena kredytu, jak i trudniejsze warunki jego pozyskania, co powoduje selekcję i eliminację potencjalnych dłużników.

Większość ankietowanych przedsiębiorców (89 proc.) jako niezbyt duże oceniło koszty wprowadzenia od 1 stycznia 2011 r. nowych, wyższych stawek VAT. Niemniej – jak przyznali przedstawiciele firm – ta zmiana spowodowała spore trudności oraz wzrost obaw o kształtowanie się tempa inflacji. Plany zwiększenia cen w związku ze wzrostem VAT zadeklarowało 53 proc. ankietowanych, w tym 39 proc. stwierdziło, że zrobi to już w styczniu br. Choć, jak zauważają autorzy badania, ceny nie powinny bardzo wzrosnąć, bo nie do tego uzasadnienia ekonomicznego. Natomiast w co trzecim przedsiębiorstwie podwyżka VAT w ogóle nie zostanie uwzględniona w cenach – wynika z badania NBP.