Czteroletnia córka Romana W. nie uzyskała wymaganej liczby punktów i nie została przyjęta do przedszkola. Dyrektor placówki nie zgodził się też na dołączenie dziecka do grupy starszych dzieci, mimo wolnych miejsc. Wyjaśnił, że zgodnie ze statutem, w przedszkolu tworzy się oddziały jednorodne wiekowo. W przypadku obsadzenia wszystkich miejsc w danych oddziale nie ma możliwości rozszerzenia oddziału o dodatkowe miejsca. Tym samym pozostałe dwa miejsca w starszej grupie nie mogły zostać uzupełnione przez przyjęcie dziecka z młodszego rocznika.
Rekrutacja do poszczególnych oddziałów zgodna z prawem
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że ustawodawca określił kryteria obowiązujące w pierwszym etapie rekrutacji, zaś kryteria będące podstawą przeprowadzenia rekrutacji w drugiej turze pozostawił uznaniu organu prowadzącego przedszkole. W tej sprawie kryteria te określone zostały w uchwale Rady Miasta Stołecznego Warszawy. Postępowanie rekrutacyjne, w którym brała udział córka skarżącego zostało z tego punktu widzenia przeprowadzone prawidłowo. Ponadto, co do zasady oddział przedszkola obejmuje dzieci w zbliżonym wieku, z uwzględnieniem ich potrzeb, zainteresowań, uzdolnień oraz rodzaju niepełnosprawności. Przede wszystkim tworzenie oddziałów lub grup w przedszkolach publicznych nie jest zabronione, szczególnie, gdy odbywa się to na potrzeby rekrutacji. Dyrektor placówki w tej sprawie mógł zatem określić z góry ilość miejsc w przedmiotowym postępowaniu rekrutacyjnym. Komisja Rekrutacyjna, wobec niewyczerpania miejsc przez dzieci z jednego rocznika, nie mogła natomiast w to wolne miejsce niejako "zmieścić" dziecko z innego rocznika.
Zobacz w LEX: Rekrutacja do szkół i przedszkoli - poradnik dla mieszkańca >
Skarżący nie był przekonany co do prawidłowości wywodu sądu. W skardze kasacyjnej przywołał przepisy Prawa oświatowego i wskazał, że posługują się one ogólnymi sformułowaniami o postępowaniu rekrutacyjnym do przedszkola, a nie do określonego oddziału. Wolne miejsca dotyczą więc jego zdaniem całego przedszkola, a nie oddziału. Nie można także zastosować kryterium wiekowego, ponieważ byłoby to sprzecznie z zasadą równości wobec prawa.
Zobacz również: Do ZUS wpłynęło już blisko 900 tys. wniosków o wyprawkę szkolną 300+
Można tworzyć oddziały zróżnicowane rocznikowo
Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił tego stanowiska. Podkreślił, że wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. Zapewnienie warunków realizacji prawa do wychowania przedszkolnego jest zadaniem własnym gminy. W tym celu rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych.
Czytaj w LEX: Rekrutacja do publicznych przedszkoli >
Podstawową jednostką organizacyjną przedszkola jest oddział, w którym liczba dzieci nie może wynosić więcej niż 25. W oddziale powinny przebywać dzieci "w zbliżonym wieku". W ustawie Prawo oświatowe nie ma definicji tego pojęcia. W ujęciu powszechnym, dzieci w wieku 3 do 5 lat są w zbliżonym wieku, jednak uwzględniając kontekst przepisów ocena ta powinna być odmienna. Jeżeli bowiem prawodawca dopuszcza różnicowanie dzieci z uwagi na wiek, to należy przyjąć, iż zakłada, że dzieci w przedziale 3-5 lat nie są w zbliżonym wieku. Możliwości rozwojowe dzieci w wieku 3-4 lat, nie są z pewnością takie same, jak dzieci w wieku lat 5-6. Rygory te muszą być uwzględniane przez dyrektora placówki. Tworzenie oddziałów przedszkola przez kryterium roku urodzenia, w przekonaniu NSA nie jest więc wadliwe.
Zobacz w LEX: Procedura rekrutacji do publicznych przedszkoli na rok szkolny 2023/24 >
Rekrutacja nie ma charakteru ogólnego
W tej sprawie córka skarżącego aplikowała do oddziału czterolatków. Wniosek aplikacyjny nie dotyczył więc oddziału, który dopiero miał powstać, dla trzylatków, lecz oddziału, w którym zwolniły się miejsca, gdy rodzice dzieci konstytuujących edukację nie złożyli deklaracji o kontynuowaniu wychowania przedszkolnego. Tymczasem akceptacja poglądu skarżącego oznaczałaby przeprowadzenie rekrutacji ogólnej, w ramach której przyjęto by wszystkie dzieci, które otrzymałyby wymaganą liczbę punktów, bez względu na ich wiek. W rezultacie mogłoby się okazać konieczne tworzenie dodatkowych oddziałów dla starszych dzieci (4, 5, 6 - latków), a oddział początkowy (trzylatków) byłby nieobsadzony zgodnie z pierwotnym założeniem. Byłoby to nieracjonalne. Oddziały przedszkola tworzy się z uwzględnieniem możliwości lokalowych, kadrowych i finansowych, tak aby zagwarantować wychowanie przedszkolne wszystkim dzieciom z przedziału wiekowego 3-7 lat. Mogłoby się wprawdzie wydawać, że wykładnia literalna przepisów powołanych przez skarżącego potwierdza jego pogląd o konieczności przeprowadzenia rekrutacji ogólnej, to jednak analiza systemowa jest w tym przypadku bliższa zamiarowi ustawodawcy.
Skarżący nie ma także racji, iż kryterium wieku było kryterium dyskryminującym. Wiek córki skarżącego stanowił wyłącznie kryterium przypisania jej do określonego oddziału przedszkola a nie kryterium kwalifikacyjne, podlegające punktowaniu w ramach procedury rekrutacyjnej. Nieprzyjęcie jej do przedszkola nie wynikało zatem z zastosowania kryterium wieku, lecz nieuzyskania przez nią wystarczającej liczby punktów rekrutacyjnych, dla których próg został ustalony z uwzględnieniem dostępnej liczby wolnych miejsc w oddziale czterolatków.
Wyrok NSA z 1 czerwca 2023 r., sygn. akt III OSK 232/22
Sprawdź w LEX:
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
