ZUS: emeryci nie powinni dostać wyrównania za zawieszone emerytury

Emeryci, którym zawieszono wypłatę emerytury na podstawie niekonstytucyjnego przepisu, nie mają prawa do wyrównania za okres zawieszenia - stwierdził wiceminister pracy Marek Bucior w odpowiedzi na poselską interpelację. Sądy nie są jednomyślne w tej sprawie.

Odpowiedź wiceministra na interpelację poseł Józefy Hrynkiewicz (PiS) dotyczy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada ub.r. (sygn. K 2/12), w którym Trybunał uznał za niezgodny z konstytucją przepis zmuszający w 2011 r. do rozwiązania umów o pracę tych pracowników, którzy już wcześniej uzyskali prawo do emerytury. Na skutek tego przepisu, jeżeli ktoś po 1 października 2011 r. nie rozwiązał umowy o pracę - choćby na jeden dzień - ZUS zawieszał mu wypłatę emerytury.

Po wyroku Trybunału emeryci mogli złożyć do ZUS wniosek o przywrócenie im prawa do emerytury. W takiej sytuacji ZUS przywracał im emeryturę, ale dopiero od ogłoszenia wyroku TK w Dzienniku Ustaw, czyli od 22 listopada ub.r. ZUS nie zgadzał się bowiem na wypłatę wyrównania za okres zawieszenia, czyli od 1 października 2011 r.

W odpowiedzi na interpelację wiceminister Bucior wyjaśnił, że o takim stanowisku zadecydowała m.in. opinia prezesa Rządowego Centrum Legislacji, który w piśmie do ministra pracy i polityki społecznej z 27 lutego 2013 r. napisał, że zasadniczo wyrok TK nie ma mocy wstecznej i działa tylko na przyszłość.

Dlatego - jak wyjaśnił Bucior - ZUS podjął wypłatę zawieszonych emerytur wyłącznie na bieżąco, czyli od 22 listopada ub.r. - jeżeli emeryt złożył wniosek w ciągu miesiąca od ogłoszenia wyroku TK, czyli do 24 grudnia.

Więcej czasu - bo trzy miesiące - mieli emeryci, którzy już wcześniej odwoływali się od decyzji ZUS wstrzymującej wypłatę im emerytury, ale uzyskali niekorzystny dla siebie wyrok sądu. Jednak i w tym wypadku - jak stwierdził Bucior - ZUS wznawia wypłatę emerytury tylko na bieżąco, czyli bez wyrównania za okres zawieszenia.

Stanowisko ZUS w tej kwestii coraz częściej podważają sądy, do których odwołują się emeryci, żądając także wyrównania za okres do 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. Po stronie emerytów stanęły do tej pory m.in. sądy: okręgowy w Słupsku (sygn. V U 702/13), okręgowy i apelacyjny w Białymstoku (sygn. V U 2093/12 i III AUa 20/13), okręgowy i apelacyjny w Lublinie (sygn. VII U 4311/12 i III AUa 407/13) oraz okręgowy i apelacyjny w Rzeszowie (sygn. IV U 2016/12 i AUa 282/13).

Natomiast przeciwnie, niekorzystnie dla emerytów, orzekają m.in. Sąd Okręgowy w Ostrołęce (sygn. III U 618/13) i Sąd Okręgowy w Legnicy (sygn. V U 306/13 i V U 22/13). W kilkudziesięciu wydanych już w tej sprawie wyrokach oba sądy, podobnie jak ZUS, konsekwentnie stoją na stanowisku, że emeryci nie mają prawa do wypłaty emerytury za okres zawieszenia, a tylko od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw, czyli od 22 listopada 2012 r.

"Jeśli chodzi o wsteczne naprawienie szkody wyrządzonej przez przepisy uznane za niekonstytucyjne, to potrzebna jest interwencja ustawodawcy polegająca na wprowadzeniu incydentalnych przepisów, pozwalających na naprawienie negatywnych skutków obowiązywania przepisu uznanego za niekonstytucyjny lub wystąpienie z roszczeniem przeciwko Skarbowi Państwa" - stwierdził Sąd Okręgowy w Ostrołęce w jednym z wyroków.

Wyrok TK dotyczył osób, które uzyskały prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. Natomiast nie ma zastosowania do osób, które nabyły prawo do emerytury od 1 stycznia 2011 r. lub później.