Zmiany w ubezpieczeniu społecznym rolników po 1 stycznia 2013 r.

W dniu 1 stycznia 2013 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która, poprzez art. 3 wprowadzi zmiany do ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zmiany te polegać będą na: podwyższaniu i sukcesywnym zrównaniu wieku emerytalnego dla kobiet oraz mężczyzn; ograniczeniu możliwości skorzystania z emerytur rolniczych z art. 19 ust. 2, czyli tzw. emerytur „wcześniejszych”; wprowadzeniu możliwości przejścia na częściową emeryturę rolniczą; wprowadzeniu okresowej emerytury rolniczej oraz zmianie niektórych zasad wypłaty części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej.

1. Podwyższanie wieku emerytalnego zacznie się od roku 2013 i będzie przebiegało stopniowo. Obejmie kobiety urodzone po dniu 31 grudnia 1952 r. i mężczyzn urodzonych po dniu 31 grudnia 1947 r. Pełnym wiekiem emerytalnym wynoszącym 67 lat będą musiały legitymować się kobiety urodzone po dniu 30 września 1973 r. (mające obecnie 39 lat) i mężczyźni urodzeni po dniu 30 września 1953 r. (mający obecnie 59 lat). Docelowe 67 lat zostanie osiągnięte w przypadku mężczyzn w 2020 r. a w przypadku kobiet w 2040 r., a więc odpowiednio po 7 i 27 latach od początku podnoszenia wieku emerytalnego.

2. Emerytury z art. 19 ust. 2, tzw. emerytury „wcześniejsze” będą przyznawane tylko rolnikom, którzy do dnia 31 grudnia 2017 r. ukończą wiek 55 lat – kobieta lub 60 lat – mężczyzna, będą legitymować się okresem co najmniej 30 lat podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu i zaprzestaną prowadzenia działalności rolniczej. Z emerytur tych będą mogły skorzystać wyłącznie: kobiety urodzone przed 1 stycznia 1963 r., mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1958 r.

3. O emeryturę częściową będą mogli ubiegać się ubezpieczeni (rolnicy, domownicy), tj.: kobiety, które osiągnęły wiek 62 lata i mają co najmniej 35-letni okres podlegania rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, mężczyźni, którzy osiągnęli wiek 65 lat i posiadają co najmniej 40-letni okres podlegania rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Wysokość częściowej emerytury rolniczej będzie wynosić 50% kwoty emerytury rolniczej ustalonej na ogólnych zasadach i nie będzie podlegać podwyższeniu do kwoty emerytury podstawowej. Wysokość tego świadczenia nie będzie zmniejszana, mimo że emeryt będzie prowadził działalność rolniczą. Emerytura częściowa będzie dostępna dla kobiet od 2021 r. (urodzonych po 1958 r.) oraz dla mężczyzn od 2013 r. (urodzonych po 1947 r.).

4. Osobom, którym upłynął okres, na jaki została im przyznana renta strukturalna przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego, będzie przysługiwała okresowa emerytura rolnicza do dnia osiągnięcia tego wieku. Emerytura okresowa będzie przysługiwała w wysokości emerytury podstawowej – bez względu na posiadany okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Do okresowej emerytury rolniczej będą stosowane odpowiednio przepisy ustawy dotyczące emerytury rolniczej.

5. Nowe rozwiązania w zakresie wypłaty emerytur i rent rolniczych to:

a) możliwość podejmowania pracy pozarolniczej przez osoby uprawnione do okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, bez utraty prawa do tego świadczenia;

b) możliwość uzyskania pełnej emerytury lub renty w przypadku prowadzenia przez rencistę lub emeryta, w pełnym wieku emerytalnym, działalności rolniczej z małżonkiem, który podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy.