Projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe znajduje się na etapie uzgodnień. Jego regulacje mają wejść w życie 1 października 2016 r.

Nowelizacja wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 października 2015 r. (SK 9/14) stwierdzający niezgodność z Konstytucją ust. 1 pkt 16 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236). Zgodnie z nim Zakład Ubezpieczeń Społecznych naliczał składkę, którą pracodawca musiał odprowadzić za pracownika delegowanego, od kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce nawet wówczas, gdy podwładny faktycznie zarabiał mniej.

Biorąc pod uwagę wyrok TK proponuje się zmianę treści niekonstytucyjnego przepisu polegającą na pozostawieniu możliwości wyłączenia części wynagrodzenia w odniesieniu do osób, których wynagrodzenie jest wyższe niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Z kolei w przypadku uzyskiwania przez daną osobę przychodu niższego od przeciętnego wynagrodzenia, podstawę wymiaru składek stanowił będzie faktycznie uzyskiwany przychód, co oznacza, iż nie będzie następowało podwyższenie podstawy wymiaru składek.

Polecamy: TK: wyższa składka ZUS od niższych przychodów pracujących za granicą niezgodna z konstytucją

 

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników oraz zleceniobiorców dla których wynagrodzenie określono kwotowo, akordowo lub prowizyjnie stanowi przychód. Zmiana przedmiotowego przepisu w przypadku części ubezpieczonych i płatników składek doprowadzi do usunięcia z systemu sztucznego zawyżania podstawy wymiaru składek, jak to było dotychczas w przypadku osób uzyskujących przychód niższy niż przeciętne wynagrodzenie, co w bezpośredni sposób przełoży się na ich sytuację finansową poprzez zmianę wysokości kosztów po stronie pracodawców oraz wysokości podstawy wymiaru składek pracowników, a tym samym wysokości podstawy wymiaru ich świadczeń z ubezpieczeń społecznych, zarówno krótkoterminowych (zasiłki z ubezpieczenia chorobowego), jak i długookresowych (emerytury i renty).

T K określił, że niezgodny z Konstytucją przepis traci moc z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku, tj. z dniem 5 listopada 2016 r. W związku z tym proponuje się, by nowelizacja rozporządzenia weszła w życie 1 października 2016 r.

W okresie po wyroku TK niektóre oddziały ZUS, mimo niekonstytucyjności przepisu, nadal naliczały zawyżone składki. Po wejściu w życie zmian pracodawcy będą mogli domagać się od ZUS ich zwrotu.