Odpowiedź: oprawę pośmiertną przysługującą rodzinie zmarłego pracownika oblicza się stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Wynagrodzenie określone w stawce godzinowej przy obliczaniu ekwiwalentu traktowane jest jak zmienny składnik wynagrodzenia przysługujący za okres nie dłuższy niż jeden miesiąc, a zatem jest uwzględniane w podstawie w średniej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy poprzedzających wypłatę świadczenia. Jeżeli przed powstaniem obowiązku wypłaty odprawy, pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.

Uzasadnienie:  w przypadku śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, małżonkowi i innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej przysługuje odprawa pośmiertna (art. 93 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p.). Odprawę pośmiertną wypłaca pracodawca zmarłego pracownika dzieląc ją po równo pomiędzy wszystkich uprawionych członków rodziny. Pracodawca nie ma obowiązku wypłaty odprawy jeśli ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna (art. 93 § 7 k.p.).

Wysokość odprawy uzależniona została od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

  1. jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
  2. trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
  3. sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat (art. 93 § 2 k.p.).

Odprawę pośmiertną przysługującą rodzinie zmarłego pracownika  oblicza się stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop (§ 2 ust. 1 pkt 8 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 289 z późn. zm.) - dalej r.s.u.w.). Oznacza to, że składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w podstawie odprawy wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy (§ 15 r.s.u.w.). Zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, uwzględnia się w podstawie w średniej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy (§ 16 ust.1 r.s.u.w.). Wynagrodzenie określone w stawce godzinowej przy obliczaniu ekwiwalentu traktowane jest jak zmienny składnik wynagrodzenia przysługujący za okres nie dłuższy niż jeden miesiąc, a zatem jest uwzględniane w podstawie w średniej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy poprzedzających wypłatę świadczenia. Jeżeli pracownik, tak jak w opisanej w pytaniu sytuacji nie przepracował pełnego okresu, z którego wynagrodzenie uwzględnia się w podstawie wymiaru, faktycznie wypłacone mu w tym okresie wynagrodzenie należy dopełnić. Dopełnienie wynagrodzenia jest jednak możliwe tylko w przypadku, gdy pracownik przepracował w miesiącu chociaż jeden dzień i otrzymał zmienny składnik wynagrodzenia. Jeżeli przed powstaniem obowiązku wypłaty odprawy, pracownikowi przysługiwało  wynagrodzenie za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany (§ 11 ust. 2 w związku z § 16 ust. 3 r.s.u.w.). W sytuacji opisanej w pytaniu dopełnienie będzie dotyczyło tylko jednego miesiąca, w którym pracownik przepracował przynajmniej jeden dzień. Dopełnienie wynagrodzenia polega na podzieleniu wynagrodzenia faktycznie uzyskanego w tym okresie przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a następnie  pomnożeniu otrzymanego wyniku przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (§ 16 ust. 2 r.s.u.w.).

Przykład

Dnia 1 sierpnia 2014 r. zatrudniono pracownika. Wynagrodzenie pracownika ustalono w stawce godzinowej 15 zł za godzinę pracy. Dnia 9 sierpnia pracownik zmarł. Pracownik przepracował faktycznie 6 dni po 8 godzin, za co przysługiwało mu wynagrodzenie w wysokości 720 zł.

Małżonkowi i innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej przysługuje odprawa pośmiertna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

W podstawie odprawy uwzględnione będzie uzupełnione wynagrodzenie za sierpień:

720 zł : 6 dni (dni faktycznie przepracowane) = 120 zł

120 zł x 20 dni (dni jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy) = 2400 zł

Jednomiesięczna odprawa pośmiertna wyniesie 2400 zł.

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.