Jeżeli pracownik służby bhp jest pracownikiem zakładu pracy, dotyczą go takie same przepisy jak pozostałych pracowników. Zrozumiałe jednak, że poszkodowany behapowiec nie może uczestniczyć w postępowaniu dotyczącym ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, którego sam był ofiarą.

Jeżeli służba bhp w zakładzie jest więcej niż jednoosobowa, w skład zespołu powypadkowego może wejść inny behapowiec. W innych wypadkach, rozwiązania należy szukać w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105 poz. 870) - dalej r.u.o.w.p.

Zgodnie z § 5 ust. 1 r.u.o.w.p., w skład zespołu powypadkowego, zamiast pracownika służby bhp, wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp albo specjalista spoza zakładu pracy. Pracodawca w powyższym przypadku powinien powołać zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi w miejsce poszkodowanego pracownika służby bhp pracodawca lub (jeżeli w zakładzie pracy nie ma drugiego pracownika służby bhp) specjalista spoza zakładu pracy.

Jak pracodawca powinien postąpić, jeżeli w zakładzie pracy nie ma społecznego inspektora pracy? Zgodnie z § 5 ust. 2 r.u.o.w.p., u pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bhp (np. okresowego).

Warto też przypomnieć obowiązki zespołu powypadkowego. Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia jego okoliczności i przyczyn. W szczególności powinien dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych (jeżeli mają związek z wypadkiem) oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku. Jeżeli jest to konieczne (przez praktyków zalecane w każdym przypadku) - sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku. Następnie zespół powinien wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego (jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala) i zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku oraz zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku.

Po zebraniu wszystkich możliwych informacji i dowodów zespół powypadkowy powinien dokonać prawnej kwalifikacji wypadku (zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 z późn. zm.) oraz określić środki profilaktyczne i sformułować wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.

Edward Kołodziejczyk