ZUS w Kielcach odmówił Dariuszowi B. przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczony zaskarżył tę decyzję do sądu. A Sąd Okręgowy 9 czerwca 2021 roku w Kielcach oddalił odwołanie od decyzji organu rentowego.
Dariusz B. ma wykształcenie średnie techniczne (technik obróbki skrawaniem). Ostatnio pracował jako mechanik pojazdów. W toku jego kariery zawodowej pracował on jako referent na stanowisku zaopatrzenia sklepów, sprzedawca w sklepie wielobranżowym, prowadził też działalność gospodarczą.
Oddalenie skargi w I instancji
Sąd I Instancji ustalił, że Dariusz B. ma krótkowzroczność prawego oka z astygmatyzmem, nadwzroczność z astygmatyzmem oka lewego, starczowzroczność, zaćmę początkową soczewek (niewielką, na skrajnym obwodzie). A ponadto zmiany zwyrodnieniowe lewego stawu kolanowego, włókniaka stopy lewej, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo – krzyżowego.
Sąd I instancji, kierując się wnioskami biegłych sądowych z zakresu chorób oczu, ortopedii i neurologii uznał, że te schorzenia z nie powodują u ubezpieczonego niezdolności do pracy wyuczonej i wykonywanej.
Sąd I instancji stanął na stanowisku, że w ustalonym stanie faktycznym żądanie przez ubezpieczonego przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, nie zasługuje na uwzględnienie wobec niespełnienia przesłanki z art. 57 ust. 1 pkt. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zatem oddalił odwołanie, uznając jednocześnie, że kwestia stażu pracy przyjęta przez organ rentowy nie ma znaczenia dla zasadności zgłoszonego żądania.
Wyrok zaskarżył ubezpieczony, który w apelacji zarzucił wyrokowi sądu pierwszej instancji naruszenie przepisów prawa procesowego. Apelujący, w oparciu o tak sformułowane zarzuty, wniósł o uchylenie wyroku sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym
Sąd Apelacyjny orzekł, że apelacja ubezpieczonego była bezzasadna. Podzielił tym samym ustalenia faktyczne i ocenę prawną dokonaną przez sąd I instancji, które przyjął za własne. k 13, 15, 17, 19, 21 akt ZUS dot. renty). Ustaleń tych sąd odwoławczy dokonał w oparciu o dokumenty zalegające we wskazanych wyżej aktach ZUS.
Zarzut naruszenie prawa do obrony w związku z rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym - był chybiony. Rozpoznanie sprawy i wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym jest dopuszczalne w dwóch różnych, odrębnych – a więc nie muszących występować kumulatywnie – sytuacjach procesowych:
- gdy pozwany skutecznie uznał powództwo (art. 213 par. 2) albo
- gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna na ich podstawie – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.
Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli którakolwiek ze stron złożyła w pierwszym piśmie procesowym wniosek o przeprowadzenie rozprawy. W razie uznania powództwa przez pozwanego, chyba że jest ono sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa (art. 213 par. 2), sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym także wtedy, gdy powód zażądał rozpoznania jej na rozprawie.
Taka sytuacja nie miała jednak miejsca w tej sprawie, oznacza to, że sąd I instancji mógł rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym. Odnosząc się do tego zarzutu ale w kontekście zarzutu, iż sąd nie pouczył powoda o konieczności zgłoszenia wniosku o rozpoznanie sprawy na rozprawie należy również stwierdzić, że był on nietrafny.
Schorzenia wymagające operacji
Sąd II instancji z całą stanowczością podkreślił, że z żadnego z przedłożonych zaświadczeń nie wynika, że stan ubezpieczonego jest na tyle poważny, że musi być poddany operacji. Ponadto ubezpieczony do chwili obecnej nie poddał się takiej operacji, co już podważa jego twierdzenia, iż z przedłożonych zaświadczeń wynika, że jego stan zdrowia jest na tyle poważny, że jest prawie pewne, iż jest niezdolny do pracy.
Sąd odwoławczy nie neguje, czego też nie uczyniła biegła neurolog, że ubezpieczany cierpi na ściśle określone schorzenia. Niemniej jednak sam fakt występowania tych schorzeń sam w sobie nie oznacza niezdolności do pracy.
Z przedłożonych przez ubezpieczonego zaświadczeń lekarskich nie wynika, że jego stan zdrowia wymaga pilnej operacji, lekarze stwierdzili tylko, że ubezpieczony kwalifikuje się do operacji.
Niezdolność do pracy
Sąd II instancji przypomniał, że niezdolną do pracy jest zatem osoba dotknięta naruszeniem sprawności organizmu powodującym brak możliwości wykonywania pracy i niemożność przekwalifikowania.
Niemożność wykonywania pracy spowodowana innymi przyczynami niż naruszenie sprawności organizmu w stopniu powodującym niezdolność do zarobkowania, nie jest niezdolnością do pracy w rozumieniu art. 12 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS Podobnie - samo istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej niezdolności do pracy. Należy również podkreślić, że krótkotrwała niezdolność do pracy może stanowić przesłankę przyznania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (takich jak zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne), a nie z ubezpieczenia rentowego.
Jak podkreślił to Sąd Najwyższy w wyroku z 13 października 2009 r., II UK 106/09 o wystąpieniu niezdolności do pracy nie przesądza wyłącznie ocena medyczna, stwierdzająca występowanie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka, lecz w istocie decydujące znaczenie ma ocena prawna dokonana w oparciu o okoliczności natury medycznej i okoliczności innej natury, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwość zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.
Samo zaś zakwalifikowanie do zabiegu operacyjnego nie jest równoznaczne z niezdolnością do pracy. Tak samo należy ocenić przypadek, gdy wnioskodawca podał się takiemu zabiegowi. Jeżeli w każdym z tych przypadków całkowicie lub częściowo nie utracił on zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 31 października 2023 r. sygnatura III AUa 1414/21
