Świadczenie wychowawcze jest przyznawane na wniosek. Za jego pobranie i złożenie nie ponosimy żadnych opłat. Wniosek można złożyć w gminie, wysłać pocztą lub wypełnić on-line poprzez bankowość elektroniczną, Platformę Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (PUE ZUS), portal Emp@tia (empatia.mrpips.gov.pl) oraz ePUAP.
Jeśli wniosek zostanie złożony po 1 lipca 2016 r. to świadczenie wychowawcze zostanie przyznane od miesiąca złożenia wniosku bez wyrównania za minione miesiące.

 
Samorządy od początku są włączone w proces tworzenia i wdrażania programu "Rodzina 500 plus". W tym roku otrzymają na wdrożenie ustawy blisko 350 mln zł. Eksperci ministerstwa rodziny przeszkolili ponad 3,7 tys. osób, które odpowiedzialne będą za obsługę programu w regionach. Przygotowali także specjalny podręcznik instruktażowy dla samorządów wyjaśniający zasady programu. Od 1 marca br. w MRPiPS działa ogólnopolska infolinia dotycząca programu. Infolinie działają także we wszystkich urzędach wojewódzkich.
Jeśli wniosek zostanie złożony w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, tj. od 1 kwietnia do 1 lipca 2016, gmina będzie miała do trzech miesięcy, na wydanie decyzji i wypłacenie świadczenie wychowawczego. Rozpatrzenie wniosku i wypłata świadczenia będzie mogła nastąpić wcześniej.
Świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł rodzice otrzymają niezależnie od dochodu na drugie i kolejne dzieci do ukończenia przez nie 18. roku życia. W przypadku rodzin z dochodem poniżej 800 zł netto na osobę wsparcie otrzyma rodzina także na pierwsze lub jedyne dziecko. Dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym kryterium dochodowe wynosi 1200 zł netto. Wsparciem objętych zostanie 2,7 mln rodzin, które otrzymają 500 zł na 3,7 mln dzieci.