CO TO ZA PRAWO?


Przestrzegajmy przepisów Kodeksu drogowego

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) – dalej pr.r.d. reguluje przepisy i zasady obowiązujące uczestników ruchu drogowego. Zamiennie używane pojęcie "Kodeks drogowy" jest wspólną nazwą wszystkich aktów prawnych, regulujących zasady ruchu drogowego w państwie. W Polsce do aktów prawnych tworzących prawo o ruchu drogowym zalicza się:

  • –Konwencję o ruchu drogowym sporządzoną w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r. (Dz. U. z 1988 r. Nr 5, poz. 40 z późn. zm.);
  • –pr.r.d.;
  • –kilkanaście rozporządzeń, precyzujących rozmaite aspekty stosowania pr.r.d., m.in.: rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U z 2003 r. Nr 32, poz. 262 z późn. zm.), rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393 z późn. zm.) oraz serię rozporządzeń określających zasady przyznawania i odbierania uprawnień do prowadzenia pojazdów, a także rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego i zasad karania za naruszenia prawa o ruchu drogowym.


Porównując ze sobą drogowe statystyki wypadkowe za 2009 i 2008 rok, wyraźnie widać spadek liczb wypadków, rannych i zabitych. W zeszłym roku na polskich drogach doszło w sumie do 44.080 wypadków, a w roku poprzednim - do 49.054, (spadek o 4974). 2009 rok to także spadek liczby osób, które w skutek zdarzeń na drogach poniosły śmierć – odpowiednio: 4.564 osób w 2009 i 5.437 w 2008 r. (mniej o 873).
Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że wśród winnych tych tragedii jest wielu kierowców zawodowych, dochodzimy do wniosku, że w tym zawodzie, jak w żadnym innym, w największym stopniu nie są przestrzegane podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepisy pr.r.d. określają zasady bezpieczeństwa ruchu na drogach publicznych oraz w strefach zamieszkania, warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu, wymagania w stosunku do osób kierujących pojazdami i innych uczestników ruchu oraz zasady kontroli ruchu drogowego. Przepisy pr.r.d. stosuje się również do ruchu odbywającego się poza drogami publicznymi, np. na terenie zakładu pracy.

Szybkość, jaką rozwijają współczesne samochody, nasilenie ruchu oraz zmienne (pod względem pogody, stanu nawierzchni itp.) warunki jazdy wymagają od kierowcy szczególnej ostrożności. Według pr.r.d. szczególna ostrożnoś to ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie w celu uniknięcia niebezpieczeństwa lub nie stwarzania zagrożenia.
Przypomnijmy zatem najbardziej elementarne (a mimo to nieprzestrzegane) zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zgodnie z pr.r.d. uczestnik ruchu na drodze jest obowiązany unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Jeżeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowała jednak zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, jest obowiązana przedsięwziąć niezbędne środki w celu niezwłocznego usunięcia zagrożenia, a gdyby nie mogła tego uczynić, powinna o zagrożeniu uprzedzić innych uczestników ruchu. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym, hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia, utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu. Przyczyną 46,6% śmierci na drogach było nieprzestrzeganie dopuszczalnej prędkości. Przypomnijmy więc, że prędkość dopuszczalna pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach 500-2300 wynosi 50 km/h, natomiast w godzinach 2300-500 - 60 km/h. Prędkość dopuszczalna w strefie zamieszkania wynosi 20 km/h.
Prędkość dopuszczalna poza obszarem zabudowanym wynosi w przypadku samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t:

  • a) na autostradzie - 130 km/h;
  • b) na drodze ekspresowej dwujezdniowej - 110 km/h;
  • c)na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu - 100 km/h;
  • d) na pozostałych drogach - 90 km/h.


Dopuszczalna prędkość autobusu spełniającego dodatkowe warunki techniczne określone w przepisach, na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h.
Kierowca jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu, czy jadący za nim nie rozpoczął wyprzedzania lub kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych lub do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu lub rowerzyście znajdującemu się na przejściu (przejeździe). Kierującemu pojazdem nie wolno wyprzedzać pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim (z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany), omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu.
Kierowcy, podobnie jak wszyscy inni pracownicy, podlegają obowiązkowym badaniom lekarskim przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. Kierowcy mogą być skierowani również na badania psychologiczne w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem. Takim badaniom podlega kierowca skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli:

  1. kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu;
  2. przekroczył liczbę 24 punktów otrzymanych za łamanie przepisów ruchu drogowego;
  3. był sprawcą wypadku drogowego, w którym jest zabity lub ranny;
  4. został skierowany przez lekarza, który w wyniku badania lekarskiego stwierdził konieczność przeprowadzenia badania psychologicznego.

Pamiętajmy – pośpiech na drodze zbyt często przyśpiesza jedynie naszą lub cudzą śmierć. Nie ryzykujmy.