Ożywiona dyskusja, jaką wywołuje wejście w życie ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21), zdaje się spychać na dalszy plan problem bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zajmujących się usuwaniem i utylizacją śmieci. Kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U. Nr 104, poz. 868) – dalej r.b.h.g.o.
Zgodnie z nim pracodawca jest obowiązany organizować i przeprowadzać odkażanie pojazdów, narzędzi i innych urządzeń, w tym pojemników używanych do odbierania, magazynowania, transportu oraz załadunku i wyładunku odpadów, stosując produkty biobójcze określone ustawą z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 252 z późn. zm.). Częstotliwość odkażania powinna uwzględniać zalecenia producentów produktów biobójczych. W każdym zakładzie pracy należy prowadzić dzienne raporty, w których systematycznie rejestruje się użyte środki biobójcze, zakres przeprowadzenia czynności odkażania oraz datę kolejnego odkażania.
Pracodawca ma obowiązek zaopatrzyć pracowników i zapewnić stosowanie przez pracownika przystępującego do wykonywania prac przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi odpowiednich środków ochrony indywidualnej, które ze względu na bezpieczeństwo sanitarne należy przechowywać wyłącznie w miejscu wskazanym przez pracodawcę.
Odzież ochronna pracowników wykonujących prace na drogach publicznych oraz w strefach zamkniętych zakładu pracy, gdzie występuje ryzyko najechania przez pojazdy lub urządzenia samobieżne, powinna być odpowiednio oznakowana elementami odblaskowymi i powinna spełniać wymagania przepisów o systemie oceny zgodności. Odzieży ochronnej nie wolno używać poza miejscem wykonywania obowiązków służbowych oraz w miejscach, w których może ona powodować zagrożenie sanitarne, w tym w placówkach ochrony zdrowia, punktach żywienia zbiorowego oraz w punktach przetwórstwa lub obrotu żywnością.
Nie wolno dopuścić do pracy w bezpośrednim kontakcie z odpadami, urządzeniami i instalacjami, które służą do transportu, przeładunku i przetwarzania odpadów komunalnych, pracowników z widocznymi ranami i zmianami skórnymi, a w przypadku zranienia się przez pracownika podczas pracy nie należy dopuścić do kontaktu otwartej rany z odpadami komunalnymi, a zranienie jak najszybciej opatrzyć.
Pracownicy mający bezpośredni kontakt z odpadami komunalnymi powinni korzystać z oddzielnych pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych, takich jak szatnie przepustowe, umywalnie, pomieszczenia z natryskami, ustępy i jadalnie.
Każdy pojazd do transportu odpadów komunalnych powinien być wyposażony w:
1)apteczkę pierwszej pomocy, której zawartość powinien ustalić lekarz sprawujący opiekę profilaktyczną nad pracownikami zakładu;
2)pojemniki z solą fizjologiczną lub wodą destylowaną do przemywania oczu;
3)pojemnik z zapasem czystej wody;
4)podręczny sprzęt gaśniczy, w którym ilość środka gaśniczego powinna być odpowiednia do ilości i rodzaju transportowanych odpadów.
Wszystkie prace remontowo-naprawcze pojazdów, narzędzi i innych urządzeń należy poprzedzić czynnością odkażania. W każdym zakładzie oczyszczania powinny być prowadzone dzienne raporty, w których systematycznie są odnotowywane informacje dotyczące zaistniałych awarii i wszystkich odstępstw od normalnego toku pracy zakładu pracy oraz użytkowanych w nim urządzeń. Raporty te sporządza osoba wyznaczona przez pracodawcę.
Pracodawca ma obowiązek ustalić wykaz prac związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji ze względu na możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Pracownicy powinni być zapoznani z tym wykazem.
W zakładach MPO należy wyznaczyć w pomieszczeniach oraz w przestrzeniach zewnętrznych strefy pożarowe i strefy zagrożenia wybuchem oraz określić ich kategorie. Ustalenia kategorii strefy pożarowej oraz strefy zagrożenia wybuchem powinna dokonać komisja kwalifikacyjna powołana przez pracodawcę. Kwalifikowanie stref w pomieszczeniach oraz przestrzeniach zewnętrznych, zagrożonych pożarem lub wybuchem, należy poprzedzić ustaleniem szczegółowego składu przetwarzanych odpadów, ze specjalnym uwzględnieniem substancji palnych lub wybuchowych, mogących stworzyć zagrożenie pożarem lub wybuchem w czasie normalnego toku pracy i w czasie stanu awaryjnego, a ponadto ustaleniem średnich ilości substancji mogących stwarzać zagrożenie pożarem lub wybuchem w czasie doby, miesiąca i roku.