Nie może ulegać żadnym wątpliwościom, że w związku z agresją na Ukrainę powinny zostać nałożone na obywateli Rosji oraz wspierającej ją Białorusi jak najdalej idące sankcje. W możliwie najszerszym zakresie i w możliwie wielu obszarach. Jednym z takich obszarów są szeroko rozumiane inwestycje finansowe, w tym w szczególności inwestycje w papiery wartościowe takie jak akcje, a także obejmowanie jednostek funduszy inwestycyjnych. Celem urzeczywistnienia powyższego dnia 25 lutego 2022 roku zostało wydane Rozporządzenie Rady (UE) 2022/328 w sprawie zmiany rozporządzeń Rady (UE) nr 833/2014 oraz Rozporządzenie (WE) nr 765/2006 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.

Czytaj: W PPK już prawie 8 mld oszczędności, które zarabiają>>
Sprawdź też: Dopuszczalność różnicowania wpłat dodatkowych do PPK >

Wprowadzone sankcje dotyczą także PPK i PPE

Na mocy przepisów nowego Rozporządzenia wprowadzono między innymi zakaz sprzedaży obywatelom Rosji i Białorusi, a także zamieszkałym tam osobom fizycznym oraz podmiotom lub organom z siedzibą w tych krajach jakichkolwiek denominowanych w euro papierów wartościowych lub jednostek w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, które zapewniają ekspozycję na takie papiery wartościowe. Powyższe dotyczy papierów emitowanych od 12 kwietnia 2022 roku. Innymi słowy nie wolno sprzedawać Rosjanom i Białorusinom jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, które mogą kupować papiery wartościowe denominowane w euro. To w praktyce ma znaczenie dla długoterminowych inwestycji takich, jak Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) czy Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Wynika to z faktu, że w większości przypadków produkty grupowego oszczędzania oparte są na polityce inwestycyjnej, która – zgodnie z obowiązującymi przepisami - dopuszcza angażowanie takich środków w aktywa denominowane w euro.     

 

Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Pracownicze plany kapitałowe. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, zwią ebook

Sprawdź  

Praktyczne znaczenie nałożonych sankcji

Wprowadzony zakaz oznacza, że polskie towarzystwa funduszy inwestycyjnych prowadzące PPE czy PPE nie będą mogły realizować na rzecz obywateli Rosji oraz Białorusi otrzymywanych zleceń nabycia, zamiany czy też konwersji jednostek uczestnictwa zarządzanych funduszy inwestycyjnych. Przedmiotowe rozporządzenie nie ingeruje w treści przepisów dotyczących uczestnictwa takich osób w samych planach czy programach. Rozporządzenie nie zmieniło w żaden sposób ustawy o PPK czy ustawy o PPE. W dalszym ciągu mamy do czynienia z sytuacją, w której po stronie pracodawcy prowadzącego PPK bądź PPE istnieje obowiązek naliczania i potrącania odpowiednich kwot wpłat czy składek i przekazywania ich do funduszu inwestycyjnego, a ten fundusz ma zakaz zbywania jednostek uczestnictwa obywatelom wskazanych Państw. Powstaje więc swoista kolizja w prawie.

Kadry i płace: O czym warto pamiętać w kwietniu? >

Trudna sytuacja z punktu widzenia pracodawcy

Z jednej bowiem strony na pracodawcy spoczywa obowiązek takiego samego traktowania każdego uczestnika swojego PPE czy PPK, tj. pracodawca obowiązany jest w prawidłowej wysokości i terminowo przekazywać do funduszu składki czy wpłaty – to jest przelewać naliczone złotówki. Ale z drugiej strony w przypadku części uczestników (Rosjan i Białorusinów) za ich składki czy wpłaty fundusz inwestycyjny nie może przydzielić im jednostek. Co więcej, pracodawca nie posiada uprawnienia do nieprzyjęcia od pracownika będącego Rosjaninem czy Białorusinem deklaracji uczestnictwa w PPE czy w PPK, jeśli osoba tak spełnia wymogi do uczestnictwa (a chodzi jedynie o staż pracy). Musi więc przyjąć taką osobę, naliczyć i przekazać do funduszu składki czy wpłaty, a tam uczestnik spotka się ze ścianą. Uczestnik, któremu odmówione zostanie nabycie jednostek funduszu może mieć roszczenie z tego tytułu. W pierwszej kolejności uda się z nim do pracodawcy.

Zawadzka-Filipczyk Paulina: Pracownicze Plany Kapitałowe - porównanie PPK a PPE >

Praktyczne podejście i konieczność interwencji ustawodawcy

W praktyce należy oczekiwać, że w przypadku, gdy fundusz otrzyma od pracodawcy kwotę składek czy wpłat, której nie może zainwestować z uwagi na przepisy Rozporządzenia, to odmówi zbycia jednostek inwestycyjnych i zwróci otrzymane środki do pracodawcy. Ale tego, co ma już zrobić z nimi pracodawca, przepisy nie regulują. Problem może się pojawić w sytuacji, gdy na jednej liście składkowej fundusz otrzyma od pracodawcy tak składki osób, którym może przydzielić jednostki uczestnictwa, jak też składki Rosjan czy Białorusinów. W takim przypadku następuje z zasady wstrzymanie rozliczenia całej listy składkowej, co może oznaczać, że także osoby w stosunku do których nie ma zakazu zbywania im jednostek funduszu inwestycyjnego poniosą negatywne konsekwencje. Dlatego praktycznym rekomendowanym rozwiązaniem byłoby przesyłanie przez pracodawcę do funduszu dwóch list składkowych. Powyższe nie zmienia faktu, że dalej mamy trudność z pogodzeniem przepisów stawy o PPE i PPK z Rozporządzaniem Rady (UE) 2022/328. Wydaje się, że tym zakresie konieczna będzie pilna interwencja ustawodawcy.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.