Trybunał stwierdził, że jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, to pracownik może wybrać, czy zażąda przywrócenia do pracy, czy odszkodowania. Jeśli jednak umowa była terminowa, to pracownik może dochodzić jedynie odszkodowania.
Czytaj też: Limity dorabiania do emerytury i renty >
Sytuacja pracowników w okresie ochrony przedemerytalnej nie jest jednakowa
Sąd Rejonowy w Koninie miał wątpliwość, czy takie ukształtowanie art. 50 § 3 Kodeksu pracy w zakresie, w jakim pomija prawo żądania przywrócenia do pracy pracownika objętego ochroną przedemerytalną wynikającą z art. 39 K.p., zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas określony, któremu wypowiedziano umowę sprzecznie z prawem, jest zgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji RP. Pytanie prawne, z którym sąd zwrócił się do TK powstało na kanwie sprawy pielęgniarki zatrudnionej na umowę na czas określony. Kobieta była już w okresie ochrony przedemerytalnej, kiedy otrzymała wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy, których nie przyjęła. Jej stosunek pracy uległ więc rozwiązaniu. Co prawda nie wypowiedziano jej umowy o pracę, a tylko warunki pracy i płacy, ale zgodnie z art. 42 § 1 Kodeksu pracy, przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio także w takiej sytuacji.
Sprawdź w LEX: Ochrona przedemerytalna od 1 października 2017 r. >
Sąd Rejonowy w Koninie zauważył, że sytuacja pracowników w okresie ochrony przedemerytalnej nie jest jednakowa i zależy od rodzaju umowy, którą mają. Pracownik objęty ochroną z art. 39 K.p., zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony może wystąpić do sądu z powództwem o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia, w razie rozwiązania umowy - o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie. Tymczasem taki sam pracownik, czyli również objęty ochroną z art. 39 K.p., ale zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony może jedynie wystąpić do sądu z powództwem o odszkodowanie. W ocenie sądu taka rozbieżność roszczeń narusza zasadę równości wobec prawa, zawartą w art. 32 Konstytucji.
Sprawdź w LEX: Czy pracownica w wieku emerytalnym, która nie złożyła wniosku o przyznanie emerytury objęta jest ochroną przedemerytalną >
TK: To niezgodne z konstytucyjną zasadą równości
Wyrokiem z 11 grudnia 2018 roku Trybunał Konstytucyjny podzielił to stanowisko i uznał, że art. 50 § 3 Kodeksu pracy w zakresie, w jakim nie przyznaje pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną, któremu umowę o pracę zawartą na czas określony wypowiedziano z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, prawa żądania orzeczenia przez sąd bezskuteczności wypowiedzenia tej umowy, a w razie jej rozwiązania – przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach, jest niezgodny z konstytucyjną zasadą równości.
Sędzia Piotr Pszczółkowski podkreślił w uzasadnieniu, że podstawową zasadą prawa pracy jest równe traktowanie pracowników, w tym równe traktowanie bez względu na czas trwania umowy. Obecne zróżnicowanie pracowników w okresie przedemerytalnym sprawia, że ich ochrona staje się pozorna - wskazywał w motywach wyroku.
Problem nierówności pracowników wraca
Problem nierównego traktowania pracowników teoretycznie objętych taką samą ochroną stosunku pracy, ale jednak znajdujących się w innej sytuacji pod względem przysługujących im roszczeń z uwagi na fakt zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony i na czas określony, został już dostrzeżony przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 12 lipca 2010 r. (sygn. P 4/10), co skutkowało nowelizacją art. 50 § 5 K.p.. Tamten wyrok dotyczył pracowników objętych ochroną na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych. - Sam ustawodawca przyjął, że w niektórych wypadkach ochrona intersów pracownika musi mieć pierwszeństwo przed ochroną interesów pracodawcy - mówił sędzia Pszczółkowski i dodał że osiągniecie wieku przedemerytalnego również jest sytuacją szczególną.
Zmiana tylko dla tych, którzy osiągnęli wiek przedemerytalny
Trzeba podkreślić, że wydany przez TK ma charakter zakresowy - nie dotyczy więc wszystkich pracowników zatrudnionych na umowy na czas określony, a tylko tych, którzy osiągnęli wiek przedemerytalny.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 grudnia 2018 roku w sprawie P 133/15. Orzeczenie zapadło jednomyślnie.
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:
Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym >
Przywrócenie pracownika do pracy >
Zasadność wypowiedzenia umowy o pracę >
Egzekucja wyroków dotyczących stosunku pracy >
Ochrona przedemerytalna - jak ustalić zakres ochrony >
Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jak go uzyskać >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
