Zgodnie art. 54 ust. 1a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm) – dalej pr. energ., dla osób zajmujących się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji wymagane było okresowe sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych co pięć lat. Osoby takie miały posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. Tak było kiedyś. A jak jest obecnie zgodnie z najnowszymi przepisami?
Znaczne zmiany w zakresie okresowego sprawdzenia spełnienia wymagań kwalifikacyjnych co pięć lat dla osób zajmujących się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji wprowadziła ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1208) – dalej u.z.u.p.e., która weszła w życie z dniem 30 października 2011 r.
Ustawa ta, spowodowała znaczące zmiany w art. 54. pr. energ. Poprzez ostatnią zmianę w pr. ener. został uchylony art. 54 ust. 1a dotyczący sprawdzenia spełnienia wymagań kwalifikacyjnych co pięć lat dla osób zajmujących się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, o których mowa w art. 54 ust. 6 pr. ener., które są obowiązane posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne.
Wydawać by się mogło, że poprzez ostatnią zmianę do pr. energ., zniesiono obowiązek sprawdzenia spełnienia wymagań kwalifikacyjnych co pięć lat dla wszystkich osób zajmujących się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach o których mowa w ust. 6 powyższej ustawy, które są obowiązane posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. Nic bardziej mylnego.
Obowiązek sprawdzenia spełnienia wymagań kwalifikacyjnych co pięć lat zniesiono nie dla wszystkich osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych.
Osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, które cały czas podlegają okresowemu co pięć lat sprawdzeniu spełnienia wymagań kwalifikacyjnych, wskazano w art. 54 po uwzględnieniu już zmiany do pr. energ.
Zgodnie z art. 54 ust. 1b pr. energ., w razie stwierdzenia, że eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci jest prowadzona niezgodnie z przepisami dotyczącymi ich eksploatacji, na wniosek pracodawcy, inspektora pracy, Prezesa URE lub innego organu właściwego w sprawach regulacji gospodarki paliwami i energią sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych należy powtórzyć.
Przepis art. 54 ust. 1c pr. energ. wskazuje, że sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych przeprowadza się także w przypadku:
1) wniosku pracodawcy:
a) gdy osoba zajmująca się eksploatacją sieci, urządzeń lub instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6, posiada kwalifikacje potwierdzone świadectwem, ale w ciągu kolejnych pięciu lat nie zajmowała się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, których uprawnienie dotyczy,
b) który dokonał modernizacji lub innej istotnej zmiany parametrów urządzeń, instalacji lub sieci.
2) osób, o których mowa w ust. 1, zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, świadczących usługi na rzecz konsumentów w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców, w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, co pięć lat.
Podsumowując, od dnia 30 października 2011 r., obowiązek ponownego sprawdzania kwalifikacji pracowników zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych dotyczy:
1. osób, które mają odpowiednie kwalifikacje, ale w ciągu ostatnich pięciu lat nie pracowały przy urządzeniach, instalacjach lub sieciach.
2. osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, a świadczących usługi na rzecz konsumentów i przedsiębiorców: mikro, małych i średnich. Chodzi o pracowników firm, działających poza strukturami przedsiębiorstw energetycznych, świadczących usługi na rynku.
Sprawdzenie kwalifikacji jest także wymagane - na wniosek pracodawcy - w przypadku modernizacji lub innej istotnej zmiany parametrów urządzeń, instalacji czy sieci, przy których zatrudnieni są pracownicy.
Na koniec warto dodać, że zgodnie z art. 10 u.z.u.p.e., świadectwa potwierdzające posiadane kwalifikacje w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji lub sieci wydane przez komisje kwalifikacyjne na podstawie pr. energ., stają się świadectwami bezterminowymi z wyłączeniem świadectw potwierdzających kwalifikacje zawodowe osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, a świadczących usługi na rzecz konsumentów, mikro, małych i średnich przedsiębiorców, które zachowują ważność do czasu upływu terminu, na jaki zostały wydane.